- انقلاب اسلامی آمد که «عالم» و «آدم» را عوض کند. بنابراین یکی از اهداف مهم انقلاب اسلامی ساختن انسانی نو بر اساس مبانی اسلام ناب بوده است.
۲- «بسیجی» انسان انقلاب اسلامی است. این مفهوم هم به لحاظ نظری از یک پشتوانه قوی برخوردار است و هم به لحاظ عملی یک مفهوم تجربه شده است. یعنی یک کلمه روی کاغذ نیست و روی زمین موجود است.
۳- همچنین کف و سقف این مفهوم نیز مشخص شده است. از طرفی رهبری میگویند همه مردم ایران بسیجیاند و از طرفی امام(ره) میگویند بسیجی یعنی علی(ع) که وجودش وقف اسلام بود. این یعنی مفهوم بسیجی هم فراگیر است و هم برای همیشه جای رشد و ترقی دارد.
۴- بسیجی ذیل مفهوم ولایت تعریف میشود. همچنین به لحاظ اسطورهای در تاریخ ادبیات ما با آیین پهلوانی مطرح است. به قول استاد میرشکاک «بسیج» و «ولایت» و نسبتشان با هم در واقع بازسازی شدهی «آیین پهلوانی» و «آیین شهریاری» در اساطیر ادب فارسی است. از این منظر مفهوم بسیجی معنا و پشتوانهای اساطیری نیز دارد.
۵- از دیگر نشانههای فراگیری این مفهوم آن است که کلمه طیبه بسیج در همه طبقهها و لایههای اجتماعی ما نفوذ کرده است: از بسیج دانشآموزی گرفته تا بسیج دانشجویی، از بسیج اصناف گرفته تا بسیج عشایر، از بسیج هنرمندان گرفته تا بسیج پزشکان و قس علی هذا.
۶- مفهوم بسیجی در دورههای مختلف تاریخ انقلاب اسلامی ظهور و بروزهای مختلفی داشته است. اما در همه این دورهها بسیجی و رابطهاش با مفهوم قدرت سرشار از مظلومیت بوده است.
۷- «بسیجی» در دوران دفاع مقدس موتور محرکه و عامل پیشبرنده جنگ ما بود. بیشترین کار را برای انقلاب انجام میداد و کمترین توقع را از انقلاب داشت. همه دلخوشی او در این دوران پیروی جانانه از امام (مصداق مفهوم ولایت) بود. این مقطع تاریخی مظلومانه، با نوشیدن جام زهر توسط امام و قطعنامه ۵۹۸ به پایان میرسد.
۸- بسیجی در دوره «توسعه اقتصادی» بر خلاف گفته امام در پیچ و خم زندگی رها شد. خشن، ضد توسعه و چندشآور معرفی شد. بسیجی در دوره «توسعه سیاسی» چماق به دست، لباس شخصی و ضد جامعه مدنی معرفی شد. بسیجی ماشهچکان به بسیجی قطرهچکان تبدیل و فروکاسته شد. البته عدهای «بسیجی نما» در معادلات قدرت و ثروت هضم شدند، گذشته خود را انکار کردند و به این مفهوم ظلم کردند.
۹- بسیجی انکار شده توسط اصحاب قدرت در این دو دوره سیاسی به فرهنگ، هنر، ادبیات و روزنامهنگاری رو آورد. این به خاطر ذات مفهوم بسیجی نیز بود که ذاتی فرهنگی است. این بسیجی منشاء به وجود آمدن «هنر و ادبیات پایداری» و بعد از آن «هنر و ادبیات اعتراض(عدالتخواه)» شد.
۱۰- لیست بلند بالای لشکر هنرمندان و تولیدات آن دوران در این مقال نمیگنجد. سید شهیدان اهل قلم؛ سید مرتضی آوینی در ابتدای این دوره ظهور میکند و پشتوانه و قلهای تاریخی برای فرهنگ و هنر بسیجی میشود.
۱۱- از خیل تولیدات سیاسیتر این دوران میتوان به فیلم «آژانس شیشهای» حاتمیکیا یا شعر «مولا ویلا نداشت» علیرضا قزوه اشاره کرد. حاج کاظم و عباس «آژانس شیشهای» نماد بسیجیان معترض و مظلوم در دهه اول بعد از جنگاند.
۱۲- از آنجایی که مفهوم بسیجی مفهومی گسترده است فقط در حوزه فرهنگ باقی نماند. بنابراین این بسیجی به پشتوانه هنر، ادبیات و روزنامهنگاری اعتراض و البته در نسبت با مفهوم ولایت، گفتمان عدالتخواهی را شکل داد. جالب اینجاست که بسیاری از این بسیجیان معترض (مخصوصاً در حوزه دانشجویی) از سازمان بسیج رانده میشدند!
۱۳- از دل گفتمان عدالتخواهی پدیده احمدینژاد و دولت عدالتخواهی به وجود آمد. این دولت با تمام موفقیتهایش مخصوصا در دولت نهم با مفهوم «ولایت» زاویه گرفت. زاویهای که توسط اصحاب قدرت دامن زده میشد و دولت را از متن به حاشیه میراند.
۱۴- اما اکنون سعید جلیلی تیپ جدیدی از حزباللهیها و بسیجیهای سیاسی را رونمایی میکند. یک بسیجی رشد یافته سیاسی که در رابطهاش با مفهوم قدرت هوشمندانه، غیر منفعل، گفتمانی و جریانساز عمل میکند. جالب اینکه او اولین بسیجیِ اولین بسیج دانشجویی کشور است. برای آشنایی با اندیشه او درباره بسیج به یادداشتی از او به نام «تفکر بسیجی؛ ضرورت سازندگی» که در سال ۷۱ در یک نشریه دانشجویی نوشته شده است در همین سایت مراجعه کنید.
۱۵- رشد در عقلانیت، عدالتخواهی، معنویت و مقاومت از ویژگیهای این بسیجی است. همچنین توجه عمیق به مفهوم «ولایت» از دیگر مؤلفههای بسیجی جدید است. این بسیجی رشدیافته میتواند پیشرفت ایران اسلامی را رقم بزند و آن را وارد مرحله ابرقدرتی کند.