موضوع: اثرات قرص های ضدبارداری در ابتلا به سرطان

برخي سرطان‌ها براي بروز و رشد نيازمند هورمون‌هايي هستند که به‌طور طبيعي ظاهر مي‌شوند. محققان مي‌خواهند بدانند هورمون‌هاي موجود در قرص‌هاي خوراکي ضد بارداري نيز بر خطر ابتلا به سرطان در زنان اثري دارد يا نه. (پرسش 1)
بنابر بعضي مطالعات، خطر ابتلا به سرطان پستان در زناني که از قرص‌هاي ضدبارداري استفاده مي‌کنند بيش‌تر است، در صورتي‌که درمطالعات ديگر نشاني از تغيير ميزان خطر وجود ندارد. (پرسش 2)
بسياري از مطالعات، نشان از کاهش خطر ابتلا به سرطان تخمدان و رحم در اثر استعمال قرص‌هاي ضدبارداري دارند. (پرسش 3)
بنابر شواهد، استفاده از قرص‌هاي ضدبارداري موجب افزايش خطر ابتلا به سرطان دهانة رحم مي‌شود، اگرچه ويروس پاپيلوماي انساني (HPV(Human Papilloma virusل عمدة خطر ابتلا به اين بيماري است (پرسش 4).
خطر ابتلا به سرطان کبد در زناني که قرص ضدبارداري مصرف مي‌کنند و از جهات ديگر خطر پايين براي ابتلا به اين بيماري دارند، بيش‌تر است (پرسش 5).

قرص‌هاي خوراکي ضدبارداري( OCP(Oral Contaceptive Pill را اولين بار در اوايل دهة شصت ميلادي در دسترس زنان گذاشتند. درجة اطمينان، تأثيرگذاري و قابليت بازگشت به حالت اولية کارکرد قرص‌هاي ضدبارداري (عموماً تحت عنوان «قرص» آنها را مي‌شناسند) اين قرص‌ها تبديل به محبوب‌ترين وسيلة جلوگيري از بارداري شده است. اگرچه، نگراني‌هايي هم در مورد نقشي که هورمون‌هاي موجود در قرص‌هاي ضدبارداري در برخي سرطان‌‌ها بازي ‌مي‌کنند و چگونگي تأثير قرص‌هاي هورموني در شکل‌گيري آنها، ايجاد شده است. از وقتي ‌که قرص‌هاي ضدبارداري وارد بازار شدند به‌قدر كفايت زمان گذشته است كه بتوان وضعيت تعداد زيادي از زناني که ساليان دراز از اين قرص‌ها استفاده مي‌کرده‌اند بررسي كرد.

اين جزوه به قرص‌هاي ضدبارداري فقط از منظر استفاده و ابتلا به سرطان توجه مي‌كند و به ساير عوارض جانبي اساسي استفاده از آنها مثل خطر بالاي ايجاد بيماري‌هاي قلبي- عروقي گروه‌هاي خاصي از زنان مربوط نمي‌شود. به تازگي، شيوه‌هاي جايگزين براي ارائة هورمون جهت جلوگيري ابداع كرده‌اند که از آن جمله مي‌توان به پچ‌‌هاي موضعي (patch)، حلقة واژني (IUD(Intrauterine Device Vaginal Ring و سيستم آزادسازي هورمون در رحم اشاره کرد، اما اين محصولات از نظر ارزيابي در پژوهش هاي باليني (مطالعات تحقيقي) در مورد ايمني استفادة بلندمدت و ساير اثرات، هنوز خيلي جديد هستند. آنها را هنوز در اين برگة اطلاعاتي نياورده‌اند.

استروژن، بر رشد و تکامل رحم در سن بلوغ، ضخامت آندومتر (غشاء داخلي رحم) در نيمة نخست چرخة قاعدگي و بافت پستان در سرتاسر عمر، و بيش از همه در فاصلة بلوغ تا يائسگي، اثر مي‌گذارد.

پروژسترون، که در نيمة آخر چرخة قاعدگي توليد مي‌شود، غشاء داخلي رحم را براي پذيرش تخمک آماده مي‌کند. اگر تخمك بارور شود، ترشح پروژسترون ادامه مي‌يابد، از آزادسازي تخمک‌هاي بيش‌تر از تخمدان‌ها جلوگيري مي‌کند. از اين‌رو، به پروژسترون هورمون «حامي حاملگي» مي‌گويند و دانشمندان باور دارند که اين هورمون اثرات جلوگيرندة باارزشي دارد. به پروژسترون دست‌ساز مورد استفاده در قرص‌هاي ضد بارداري، پروژستين مي‌گويند.

از آنجايي ‌که تحقيقات پزشکي مؤيد اين امر است که سرطان‌ها براي شکل‌گيري و رشد نياز به هورمون‌هاي جنسي طبيعي دارند، دانشمندان مشغول بررسي رابطة احتمالي استفاده از قرص‌هاي ضدبارداري و خطر سرطان هستند. محققان توجه زيادي به مصرف‌کنندگان قرص‌هاي ضدبارداري در 40 سال گذشته معطوف کرده‌اند. اين دقت باعث جمع‌آوري گنجينه‌اي از اطلاعات و داده‌ها در مورد استفاده از قرص‌هاي ضدبارداري و شکل‌گيري برخي از سرطان‌ها شده است، اگرچه نتايج اين مطالعات هميشه همخواني نداشته‌اند. خطر سرطان ديواره داخلي رحم و تخمدان‌ها با مصرف قرص ضدبارداري کاهش مي يابد، در حالي‌كه خطر سرطان پستان و دهانة رحم افزايش پيدا مي‌کند. در پرسش‌هاي 2 تا 5، خلاصه‌اي از نتايج تحقيقات در مورد هريک از انواع سرطان آمده است.

1. داروهاي ضدبارداري خوراکي چه تأثيري بر خطر سرطان پستان دارند؟

خطر ابتلا به سرطان پستان در خانم‌ها بستگي به عوامل متعددي دارد، برخي از اين عوامل مربوط است به هورمون‌هاي طبيعي هركدام از خانم‌ها. عوامل هورموني که خطر سرطان را افزايش مي‌دهند شامل شرايطي مي‌شوند که مي‌گذارند مقادير زيادي از هورمون‌ها براي مدت طولاني باقي بمانند، مثل قاعدگي زودرس (قبل از 12 سالگي)، يائسگي دير رس (بعد از 55 سالگي)، داشتن اولين بچه بعد از سن 30 سالگي و اصلاً بچه‌دار نشدن (وضع حمل نکردن).

تحليلي در سال 1996 از داده‌هاي اپيدميولوژيک سرتاسر جهان که كار گروهي مشتركي در زمينه نقش عوامل هورموني در سرطان پستان بود، نشان داد زناني که از قرص‌هاي ضدبارداري استفاده مي‌کرده‌اند يا مي‌کنند، اندكي بيش‌تر در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند. زناني که در دورة 13 تا 19 سالگي شروع به استفاده از اين قرص‌ها کرده بودند بيش‌تر از ديگران در معرض خطر بودند. اگرچه، بعد از گذشت 10 سال يا بيش‌تر از زماني‌که اين زنان استفاده از قرص را متوقف مي‌کنند خطر ابتلا به سرطان در آنها بدون در نظر گرفتن پيشينة خانوادگي ابتلا به سرطان، سابقة باردار شدن، محدودة جغرافيايي که در آن زندگي مي‌کنند، زمينة نژادي، تفاوت‌هاي موجود در طراحي مطالعه، ميزان مصرف دارو، و نوع هورمون يا مدت استفاده، به حالتي برمي‌گردد که انگار هرگز قرص مصرف نکرده بودند. به‌علاوه، موارد سرطان‌هاي پستان تشخيص داده شده در زناني که بعد از گذشت 10 سال از توقف استفاده، مبتلا شده بودند، کم‌تر از موارد تشخيص داده شده در زناني که اصلاً از اين قرص استفاده نکرده بودند پيشرفت کرده بود. براي انجام اين مطالعه، محققان نتايج 54 مطالعه را بررسي كردند. اين تحليل 53،297 زن مبتلا به سرطان پستان و 100،297 زن عاري از اين سرطان را دربر مي‌گرفت. بيش از 200 محقق در اين تحليل شرکت داشتند که ترکيبي از مطالعات قبلي آنها بود که در واقع 90 درصد از مطالعات اپيدميولوژيک در سرتاسر جهان را تشکيل مي‌داد و امکان ارتباط ميان قرص‌هاي ضدبارداري و سرطان پستان را بررسي مي‌کرد.

يافته‌هاي مطالعه‌اي موسوم به «تجارب زنان در مورد بارداري و جلوگيري از بارداري» در تضاد با موارد ذکر شده در بالا بود. اين مطالعه (CARE) استفاده از قرص‌هاي ضدبارداري را به‌عنوان يكي از عوامل خطرزا ابتلا به سرطان پستان در زنان بين 35 تا 64 ساله بررسي كرد. محققان با 4،575 زن که در سال‌هاي 1994 تا 1998 ميلادي سرطان پستان آنها مشخص شده بود، و 4،682 زن که به سرطان مبتلا نبودند، مصاحبه كردند. محققان موفق شدند اطلاعات دقيقي در مورد شرکت‌کنندگان و استفادة آنها از قرص ضدبارداري، سابقة توليدمثل (باردار شدن)، سلامت و پيشينة خانوادگي آنها به‌دست آورند. نتايج، که در سال 2002 منتشر شد، حاکي از آن بود که استفاده يا سابقة استفاده از قرص‌هاي ضدبارداري، به‌طور قابل‌توجهي خطر ابتلا به سرطان پستان را افزايش نمي‌داد. يافته‌هاي اين مطالعه در مورد زنان سفيد و سياه‌پوست يکسان بود. عواملي همچون دوران طولاني‌تر استفاده، ميزان مصرف بالاتر استروژن، شروع استفاده پيش از 20 سالگي و زناني که پيشينة خانوادگي ابتلا به سرطان پستان داشتند و قرص مصرف مي‌كردند، رابطة مستقيمي با خطر بالاتر ابتلا به اين بيماري نداشت.

در مطالعه‌اي كه با حمايت مالي انستيتوي ملي سرطان (NCI) در سال 2003، محققان عوامل خطرزاي ابتلا به سرطان پستان در زنان با سن 20 تا 34 سال را در مقايسه با زنان 35 تا 54 ساله، بررسي كردند. از زناني که در آنها سرطان پستان تشخيص داده شده بود پرسيدند که از قرص‌هاي ضدبارداري تا پيش از تشخيص بيماري، بيش‌تر از شش ماه استفاده کرده بودند يا نه. اگر جواب مثبت بود، آيا آخرين بار مصرف تا 5 سال پيش، بين 5 تا 10 سال پيش يا بيش‌تر از 10 سال قبل بوده است. نتايج مؤيد اين بود که خطر ابتلا در زناني که تا 5 سال قبل از تشخيص از قرص‌هاي ضدبارداري استفاده مي کردند، به‌ويژه گروه جوان‌تر، بيش‌تر بود.

2. قرص‌هاي ضدبارداري چه تأثيري بر خطر سرطان آندومتر و تخمدان دارند؟

بنابر مطالعات پيوسته، مصرف قرص‌هاي ضدبارداري خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش مي‌دهد. در سال 1992، وقتي محققان دانشكدة پزشكي هاروارد مطالعه در مورد استفاده از قرص‌هاي ضدبارداري (OC) و سرطان تخمدان را تحليل مي‌كردند متوجه شدند كه خطر ابتلا به سرطان مذکور در موارد استفاده طولاني‌تر از قرص‌هاي ضدبارداري، کم‌تر مي‌شود. نتايج حاكي از اين بود كه پس از يك سال مصرف قرص 10 تا 12 درصد ، و پس از 5 سال مصرف در حدود 50 درصد كاهش داشته است .

محققان در مورد اينکه چگونه مقدار يا نوع هورمون‌ها در قرص‌هاي ضدبارداري به کاهش خطر سرطان تخمدان مي‌انجامد، مطالعه کرده‌اند. يکي از مطالعات مورد استفاده در تحليل هاروارد، يعني مطالعة «سرطان و هورمون استروئيد» (CASH)، حاکي از اين بود که کاهش خطر سرطان تخمدان، به نوع يا مقدار استروژن يا پروژستين موجود در قرص، بستگي ندارد. از طرف ديگر، تحليلي تازه‌تر از داده‌هاي مطالعه CASH، مؤيد اين بود که قرص‌هاي با فرمول پروژستين بالا، خطر سرطان را خيلي كم‌تر مي‌كند تا آنهايي که با پروژستين کم‌تر ساخته شده‌اند. در مطالعة ديگري كه به تازگي انجام شده است يعني توليد مثل (باروري) و هورمون‌هاي استروئيد (SHARE)، محققان پروژستين‌هاي جديد با ميزان تجويز (مصرف) پايين‌تر را که تنوع خصيصه‌اي هورموني (اثرات شبيه به تستسترون Testosterone) کم‌تري دارند بررسي كردند. در اين مطالعه، تفاوتي در خطر سرطان تخمدان ميان قرص‌هاي هورموني و غيرهورموني مشاهده نشد.

مصرف قرص‌هاي ضدبارداري در زنان با خطر بالاي ابتلا به سرطان تخمدان به واسطة جهش‌هاي ژنتيک BRCA1 و BRCA2 را بررسي كرده‌اند. يکي از مطالعه‌ها از کاهش خطر حكايت مي‌كرد، و مطالعة جديدتر هيچ تأثيري را نشان نمي‌داد.

مصرف قرص‌هاي ضدبارداري خطر ابتلا به سرطان ديواره داخلي رحم آندومتر را کاهش مي‌دهند. اين اثر حفاظتي با افزايش مدت استفاده از قرص افزايش مي‌يابد و تا سال‌ها پس از توقف مصرف، اثر آن برجا مي‌ماند.

3. قرص‌هاي ضدبارداري چه تأثيري بر سرطان دهانة رحم دارند؟

شواهد حاکي از اين هستند که استفادة بلندمدت (5 سال يا بيش‌تر) از قرص‌هاي ضدبارداري با افزايش خطر ابتلا به سرطان دهانة رحم (قسمت باريک پاييني رحم) ارتباط دارد. اگرچه استفاده از اين قرص‌ها خطر ابتلا به سرطان دهانة رحم را افزايش مي‌دهد، اما ويروس پاپيلوماي انساني (HPV (Human Papilloma Virus عامل اصلي اين بيماري به‌شمار مي‌آيد. تقريباً 14 نوع از انواع HPV، شناسايي شده‌اند که توان ايجاد سرطان را دارند، و در سرتاسر دنيا در 99 درصد موارد بيوپسي سرطان دهانة رحم يافت شده‌اند.

در سال 2003، آژانس بين‌المللي تحقيقات سرطان (IARC) تحليلي ارائه داد که استفادة طولاني‌تر از قرص‌هاي ضدبارداري باعث خطر بيش‌تر سرطان دهانة رحم مي‌شود. محققان به تحليل داده‌هاي 28 مطالعه، شامل 12،531 زن مبتلا به سرطان دهانة رحم پرداختند. داده‌ها از احتمال کاهش خطر پس از توقف استفاده از قرص حكايت مي‌كردند. در گزارش ديگري از IARC، اطلاعات هشت مطالعه ادغام شد تا تأثير استفاده از قرص ضدبارداري را در خطر ابتلا به سرطان دهانة رحم در زنان با HPV مثبت، ارزيابي كنند. محققان متوجه شدند زناني که بيش از 5 سال از قرص ضدبارداري استفاده کرده بودند چهار برابر بيش‌تر در معرض خطر ابتلا هستند. خطر ابتلا، در زناني هم که استفاده از قرص را پيش از 20 سالگي شروع کرده بودند و زناني که در طول 5 سال اخير از قرص استفاده کرده بودند، بيش‌تر بود. IARC در نظر دارد تا براي تحليل دوبارة تمامي داده‌هاي مربوط به استفاده از قرص ضدبارداري و خطر سرطان دهانه رحم، مطالعه‌اي ترتيب دهد .

4. استفاده از قرص‌هاي ضدبارداري چه تأثيري بر خطر ابتلا به سرطان کبد دارد؟

مطالعات زيادي مؤيد افزايش خطر ابتلا به سرطان کبد در اثر استفاده از قرص‌هاي ضدبارداري در گروه‌هايي است که به‌طور معمول خطر ابتلاي پاييني دارند، مثل زنان سفيدپوست در ايالات متحده و اروپا که بيماري کبدي ندارند. در اين مطالعات، زناني که از قرص‌هاي ضدبارداري براي مدت طولاني‌تر استفاده مي‌کردند بيش‌تر در معرض خطر ابتلا به‌شمار آمده‌اند. البته قرص‌هاي ضدبارداري (OCP) خطر ابتلا به سرطان کبد را در زنان آسيايي و آفريقايي که با خطر بالا براي بيماري مواجه بودند افزايش نداده بودند. محققان بر اين باورند که اين به دليل ساير عوامل خطرزا، مثل عفونت هپاتيت، است که بر تأثير OC غالب مي‌شود.

5. چه آزمايش‌هايي براي غربالگري سرطان‌هاي شرح داده شده (در بالا) وجود دارد؟

مطالعات حاکي از آن هستند که غربالگري منظم سرطان پستان با ماموگرام، تعداد مرگ‌ومير ناشي از سرطان پستان را در زنان 40 تا 69 ساله، کاهش مي‌دهد. زناني که خطر بيش‌تري براي ابتلا به سرطان پستان دارند در مورد زمان انجام ماموگرام و اينکه چگونه و در چه فاصلة زماني بايد بررسي شوند با پزشک مشورت کنند. انجام ماموگرام با کيفيت، به همراه يک معاينة باليني پستان (معاينه‌اي که يک دست‌اندرکار حرفه‌اي پزشکي انجام مي‌دهد)، مؤثرترين راه تشخيص زودهنگام سرطان پستان است.

تغييرات غيرعادي دهانة رحم را اغلب با يک آزمايش پاپ اسمير تشخيص مي‌دهند و قبل از اينکه سرطان پيشرفت کند، درمان مي‌شود. زناني که رابطة جنسي کامل دارند و يا به سن 21 سالگي رسيده‌اند، بايد با پزشك خود در مورد زماني که بايد آزمايش پاپ اسمير بدهند مشورت کنند. محققان در حال حاضر مشغول کار بر تهي? آزمايش‌هاي نظارتي جهت سرطان تخمدان و ديواره داخلي رحم هستند.

زناني که نگران خطر ابتلا به سرطان هستند، بهتر است با پزشک معالج خود صحبت کنند.