موضوع: سلامت مردان - تشخیص و درمان اختلال در نعوظ در مردان دیابتی

اختلالات جنسي در مردان
داراي طيف وسيع مي باشند. شايد بيش از 20 نوع اختلال جنسي در مردان داشته باشيم
ولي آنچه که بيشتر همکاران پزشک با آن سر و کار دارند، سه نوع اختلال جنسي به شرح
زير مي باشند: اختلال در ميل جنسي، اختلال در انزال و اختلال در نعوظ. هر يک از
اين سه اختلال داراي طيف بسيار گسترده و انواع گوناگون هستند. علاوه از آن، پزشکي
که مي خواهد در حيطة تشخيص و درمان اختلالات جنسي کار کند، بايد اطلاع کامل از
تمامي انواع اختلالات جنسي در زن و مرد داشته باشد. چون کم نيستند بيمارانيکه نمي
توانند مشکل خود را بيان کنند و اين پزشک است که با مهارت خاص خود بايد بتواند
مشکل بيمار را تشخيص دهد. اساس درمان صحيح، تشخيص صحيح مي باشد.



علل اختلال در نعوظ را
به 2 دستة بزرگ تقسيم مي کنند: روحي –رواني يا سايکوژنيک و جسمي يا ارگانيک. خود
علت ارگانيک را به 4 دستة بزرگ تفسيم مي کنند: عروقي، عصبي، هورموني و آناتوميک.
اختلال در نعوظ يک بيماري نسبتاً شايع است و طيف وسيعي از مردان را مبتلا مي سازد.
در تمامي جوامع حدود 20 درصد مردان مبتلا به اختلال در نعوظ هستند. در سال 2003 ما
يک بررسي ملي انجام داديم که مقالة آن در International
Journal of Impotence Research چاپ شد. در اين بررسي ميزان اختلال نعوظ در مردان ايراني
رويهمرفته 8/18 درصد بود. اختلال نعوظ يک عده عوامل مساعد کننده دارد که سر دستة
آنها بيماري ديابت مي باشد. موقعي که بنده دانشجوي پزشکي بودم يک از اساتيدم جناب
آقاي دکتر عطاري که خداوند رحمتش کند و روحش شاد باد، مي فرمودند که بيماري ديابت "ام
الامراض" است، و واقعاً هم همينطور است. درست است که کنترل بيماري، تا حدود
زيادي از عوارض بيماري مي کاهد، ولي در نهايت ديابت عوارض خود را در اعضاء مختلف
ايجاد خواهد کرد. تقريباً تمامي مردانيکه 10 سال از ابتلاء به ديابت آنها مي گذرد،
به درجاتي مبتلا به اختلال نعوظ خواهند شد. خود اختلال در نعوظ از نظر شدت به سه
درجة خفيف، متوسط و شديد تقسيم مي شود. اختلال نعوظ در ديابت معمولاً از نوع شديد
است و هر قدر از زمان ابتلاء به ديابت مي گذرد، شدت و شيوع آن نيز بيشتر مي شود.
حدود 50 درصد مردانيکه 15 سال از ابتلاء به ديابت آنها مي گذرد، مبتلا به اختلال
نعوظ هستند. اختلال نعوظ در ديابت يک پديدة پيچيده مي باشد و اجزاء گوناگوني دارد.
از انواع اختلال نعوظ که در بالا ذکر شدند، ديابت تقريباً تمامي اجزاء را شامل مي
شود. علل اختلال نعوظ در مردان ديابتي داراي اجزاء زير است:



1. عروقي: پديدة آرتريواسکلروزيس و انسداد
شرائين در بيماران ديابتي يک پديدة شناخته شده است که عوارض مهم آن سکتة قلبي بعلت
انسداد عروق کرونر مي باشد. قطر عروق کرونر حدود 5 ميلي متر است. قطر شريان آلت
تناسلي در مردان حدود يک ميلي متر است، بنابراين به آساني مسدود مي شود. امروزه
مشخص شده است که اختلال نعوظ پيش درآمد بيماريهاي عروق کرونر قلبي است و توصيه مي
شود، اگر مردي با شکايت اختلال در نعوظ مراجعه نمايد و مشخص شود که علت آن عروقي و
از نوع شرياني مي باشد،‌ لازم است از نظر عروق کرونر قلبي نيز بررسي شود.



2. عصبي: نوروپاتي محيطي يک پديدة شناخته شده
در بيماران ديابتي است. براي يک نعوظ طبيعي و کامل، سيستم عصبي بايد طبيعي و دست
نخورده باشد. خود نعوظ از نظر فيزيولوژيک داراي دو نوع است: رفلکسي که در آن با
تحريک لمسي دستگاه تناسلي، نعوظ ايجاد مي شود. اين تحريکات بايد از طريق يک سيستم
عصبي طبيعي و از طريق نخاع به مراکز مربوطه در مغز منتقل شوند. نوع دوم نعوظ رواني
يا سايکوژنيک است. در اين نوع، در اثر افکار، فانتزي، ديدن، شنيدن و غيره، مراکزي
در مغز تحريک شده و تحريکات عصبي از طريق نخاع به آلت تناسلي رسيده و سبب ايجاد
نعوظ مي شوند. نوروپاتي در بيماري ديابت در روند هدايت تحريکات عصبي لازم مشکلات
زياد ايجاد مي کند. يکي از خصوصيات اختلال نعوظ در مردان ديابتي اين است که هر دو
نوع نعوظ، يعني نوع رفلکسي و سايکوژنيک آسيب مي بيند.



3. مصرف دارو: يکي از علل بسيار مهم اختلال
نعوظ مصرف بعضي از دارو ها است. مثلاً از داروهاي ضد فشار خون، تيازيدها و بتا
بلوکرها مي توانند سبب اختلال نعوظ در مردان شوند. مصرف داروهاي سايکوتروپ تا 30
درصد موارد سبب ايجاد اختلالات جنسي مي گردد. بيماران ديابتي بعلت مشکلات متعددي
که دارند، با گذشت زمان بر تعداد داروهائيکه مصرف مي کنند افزوده مي شود، و آن بر
مشکلات ارگانيک آنها مي افزايد.



4. مهمترين علت عوارض زيانبار ديابت ناشي از
تغييرات مرضي در آندوتليوم عروق مي باشد. امروزه مشخص شده است که مهمترين دليل
اختلال نعوظ عروقي، تغييرات مرضي در آندوتليوم عروق است.



با توجه به مطالب بالا مشخص مي شود که يک مرد
ديابتي که با اختلال نعوظ پيش ما مراجعه مي کند، چقدر مي تواند داراي مشکلات وسيع
باشد. مبحث اختلالات جنسي در مردان و زنان ديابتي آنقدر وسيع است که کتابهاي
متعددي تحت اين عنوان نوشته شده اند. در اين قسمت طرز برخورد با بيمار ديابتي
مبتلا به اختلال نعوظ بطور خلاصه و عملي آورده مي شود:



1. اين بيماران بايستي از نظر ميزان درگيري
عروق آلت تناسلي و نيز از نظر اختلال در عصب گيري آلت تناسلي مورد بررسي قرار
گيرند.



2. اگر بيمار سابقة
بيماري عروق کرونري ندارد، حتماً بايد از نظر احتمال وجود آن بررسي شود.



3. داروهاي مصرفي بدقت
بررسي و يادداشت شوند.



4. از نظر وجود ساير
انواع اختلالات جنسي بررسي شوند. انزال پسگرد در اين بيماران شايع است. بعلت
درگيري عصب گردن مثانه، حين انزال گردن مثانه بسته نشده و مني داخل مثانه مي ريزد.



5. درمان اين بيماران
تنها پس از تشخيص دقيق خواهد بود.



درمان اين بيماران با
ساير مردان کاملاً متفاوت است:


مهار کننده هاي فسفودي استراز 5
مثل سيلدنافيل و تادالافيل داروهاي بالقوه خطرناک هستند. اين داروها موقعي مؤثر
هستند که سيستم عروقي و عصبي آلت تناسلي دست نخورده و سالم باشند. اين داروها در
افراد زير بالقوه مي توانند نه تنها پرعارضه بلکه خطرناک باشند: افراديکه دراي
فشارخون هستند، افراديکه داراي بيماري عروق کرونري قلبي هستند، افراديکه داراي
بيماري شبکيه مي باشند، افراديکه مبتلا به کم فشاري خون مي باشند، و بسياري از
موارد ديگر. اين داروها بندرت در بيماران با ديابت طول کشده موثر هستند، ضمن اينکه
بنا به دلايل فوق مي توانند خطرناک نيز باشند. در موارد پيشرفته اين بيماران نياز
به پروتز آلت تناسلي دارند. نکتة ديگر قابل ذکر اين است که اخيراً مکملهاي متعددي
هم در شبکه هاي ماهواره اي و هم در رسانه هاي مکتوب داخلي و داروخانه ها تبليغ مي
شوند. جهت اطلاع خوانندگان محترم، در دنيا انجمنهاي علمي معتبر براي درمان
بيماريهاي مختلف راهنما و يا به اصطلاح علمي guideline
مي نويسند و در اروپا و آمريکا پزشکان ملزم به رعايت مفاد اين راهنما ها در درمان
بيماريهاي مختلف هستند هيچ مکمل و داروي گياهي براي هيچ نوع اختلال جنسي در
گايدلاينهاي معتبر اروپا و آمريکا توصيه نشده است. در ضمن گاهاً ادعا مي شود که يک
مکملي صدرصد گياهي و بدون عارضه است. در موارد متعددي اگر اين مکملها در آزمايشگاه
تجزيه شوند، مشخص مي شود که داراي مقادير زياد و خطرناکي از مواد صناعي مثل سيلدنافيل
مي باشند، و بايد دقت کرد بيمارانيکه مصرف سيلدنافيل و يا ساير ترکيبات، در آنهاممنوع
يا خطرناک است، در دام اينگونه مکملها نيفتند