موضوع: سلامت بانوان - سرطان گردن رحم

سرطان گردن رحم دومین سرطان شایع در خانمها می باشد. دو گروه از خانمها بیشترین شانس ابتلا به سرطان گردن رحم دارند: خانمهای 39-35 ساله و خانمهای 64-60 ساله. حدود 50 درصد خانمهائیکه سرطان گردن رحم در آنها تشخیص داده می شود هرگز تست پاپ اسمیر نداده اند و ده درصد خانمهائیکه سرطان پیشرفته دارند در 5 سال گذشت تست پاپ اسمیر نداده اند.
گردن رحم پائین ترین قسمت رحم است. امروزه مشخص شده است که عامل اصلی سرطان گردن رحم، ویروس عامل بیماری زگیل تناسلی یا همان ویروس hpv می باشد. زگیل تناسلی یک بیماری آمیزشی است و از طریق مقاربت و تماس جلدی به راحتی منتقل می شود. استفاده از کاندم از انتقال این ویروس بصورت صد در صد جلوگیری نمی کند. بعد از اینکه این ویروس وارد بدن شد تا آخر عمر باقی می ماند ولی در عده ای سیستم ایمنی بدن ممکن است چند سال بعد این ویروس را از بین ببرد. این ویروس سبب تغییراتی در سلولهای گردن رحم می شود که منجر به سرطان می گردد. امروزه بعلت گنجاندن واکسیناسیون زگیل تناسلی در برنامه واکسیناسیون کشوری در اروپا و آمریکا، از مرگ و میر ناشی از سرطان گردن رحم در کشورهای مذبور به مقدار زیادی کاسته شده است.

علل سرطان گردن رحم کدامها هستند؟
اکثر سرطانهای گردن رحم ناشی از ویروس hpv می باشند. اگر خانمی با مردیکه دارای این ویروس است نزدیکی داشته باشد، این ویروس را به راحتی خواهد گرفت. همین جا باید متذکر شد که از هر صد نفر آلوده به این ویروس فقط در 5 نفر ضایعات زگیلی در ناحیه تناسلی ایجاد می شوند، بنابراین اگر کسی در سابقه و یا فعلا دارای ضایعات پوستی زگیل مانند نیست، دلیلی بر این نیست که مبتلا به ویروس hpv نمی باشد. این ویروس بیش از 40 نوع دارد که دو نوع 16 و 18 سبب سرطان گردن رحم می شوند. یک خانم می تواند سالها این ویروس را در بدن خود داشته باشد بدون اینکه از آن مطلع باشد، چون این ویروس هیچ علامتی بجز زگیل ایجاد نمی کند. این ویروس در بدن سالها بعد می تواند منجر به سرطان گردن رحم شود. به این دلیل خانمها باید مرتب پاپ اسمیر بدهند تا هر گونه مورد غیر طبیعی تشخیص داده شود. با انجام تست پاپ اسمیر می توان تغییرات قبل از سرطانی شدن را پیدا کرد.

علائم سرطان گردن رحم
سرطان گردن رحم در مراحل ابتدائی علامتی ندارد با پیشرفت سرطان ممکن است علائم زیر ظاهر شوند:
• خونریزی غیر طبیعی از واژن
• بهم خوردن پریودهای ماهیانه
• خونریزی با هر تماس با گردن رحم مثل نزدیکی
• درد لگنی یا نزدیکی درناک
• ترشحات خون آلود از واژن
• خونریزی پس از یائسگی

چگونه سرطان گردن رحم تشخیص داده می شود؟
خانمها بصورت روتین تست پاپ اسمیر می کنند در حین انجام این تست هر نوع تغیر سرطانی در گردن رحم قابل تشخیص است. اگر نتیجه تست پاپ اسمیر غیر طبیعی باشد تستهای تکمیلی از جمله نمونه برداری انجام می شوند.

عوامل خطر زا برای سرطان گردن رحم کدامها هستند؟ یک عده فاکتورهائی سبب می شوند که خانم برای سرطان گردن رحم مستعد شود، این فاکتورها عبارتند از:
• داشتن شرکای جنسی متعدد. اگر یک خانمی با مردی رابطه جنسی داشته باشد که این مرد قبلا با چند نفر دیگر رابطه داشته است، مثل این است که با شرکای جنسی تمام آن خانمها رابطه دارد. علت آن امکان زیاد آلوده شدن به ویروس hpv است.
• داشتن رابطه چنسی قبل از سن 18 سالگی
• ضعف در سیستم ایمنی بدن. اگر خانمی آلوده به ویروس hpv باشد و به هر دلیلی سیستم ایمنی بدن وی ضعف داشته باشد، امکان ابتلا به سرطان گردن رحم در وی زیادتر می شود.
• کشیدن سیگار: سیگار سبب تشدید اثرات ویروس hpv می شود.

تستهای تشخیصی
اگر سرطان گردن رحم در مراحل ابتدائی تشخیص داده شود امکان درمان آن خیلی زیاد است. بنابراین بررسی منظم از نظر سرطان گردن رحم توصیه می شود. برای این امر توصیه می شود خانمها از سن 21 سالگی غربالگری از نظر سرطان گردن رحم را شروع کنند. برای غربالگری از تست پاپ اسمیر و hpv dna تست استفاده می شود. اگر قبل ار 30 سالگی تست پاپ اسمیر طبیعی باشد نیاز به تست hpv نیست. برای تشخیص سرطان گردن رحم از دیدن گردن رحم توسط کولپوسکوپ (یک نوع وسیله که درشت نمائی زیاد دارد)، تست پاپ اسمیر و نمونه برداری از گردن رحم استفاده می شود.

مرحله بندی
برای مشخص ساختن نوع درمان و پیش آگهی بیماری از مرحله بندی سرطان استفاده می شود. در مرحله بندی در حقیقت وسعت سرطان را مشخص می کنند و اینکه سرطان تا چه اندازه در محل و در بدن منتشر شده است. برای مرحله بندی از رادیوگرافی سینه، سی تی اسکن، ام آر آی و آزمایشات خون استفاده می شود. سرطان گردن رحم دارای 4 مرحله است، هر قدر مرحله بیماری زیادتر باشد، پیش آگهی بدتر است:
مرحله 1: سرطان محدود به گردن رحم است.
مرحله 2: سرطان علاوه از گردن رحم خود رحم را نیز گرفتار کرده است ولی هنوز وارد فضای لگن نشده است.
مرحله 3: سرطان وارد لگن شده و یک سوم تحتانی واژن را نیز گرفتار کرده است.
مرحله 4: در این مرحله سرطان وارد اعضاء مجاور مثل مثانه شده و یا به اعضاء دور دست مثل ریه منتشر شده است.

درمان سرطان گردن رحم
درمان سرطان گردن رحم بستگی به مرحله بیماری، شرایط عمومی یا سلامتی بیمار و ترجیح بیمار دارد.
جراحی: جراحی بر دو نوع است اگر سرطان در مراحل خیلی ابتدائی باشد فقط رحم برداشته می شود ولی اگر سرطان پیشرفته باشد رحم، قسمتی از واژن و غدد لنفاوی لگن خارج می گردند.
پرتودرمانی: اگر سرطان در مراحل اولیه باشد پرتودرمانی به همان میزان جراحی موثر است ولی در سرطانهای پیشرفته پرتودرمانی همراه با شیمی درمانی تجویز می شود.
شیمی درمانی: اگر سرطان پیشرفته باشد چاره ای جز شیمی درمانی وجود ندارد.

اقدامات پیشگیری کننده از سرطان گردن رحم:
• هنگام نزدیکی از کاندوم استفاده کنید، کاندوم خطر آلودگی به ویروس hpv را کم می کند ولی صفر نمی کند.
• اولین نزدیکی را به تاخیر بیندازید
• از داشتن شرکای جنسی متعدد اجتناب کنید
• از کشیدن سیگار خودداری کنید
• واکسن زگیل تناسلی را بزنید

واکسیناسیون از ابتلا به بسیاری از انواع خطرناک ویروس hpv جلوگیری می کند. در اروپا و آمریکا دختران 12-9 ساله را واکسن می زنند ولی اگر دختری واکسن را نزده باشد ما بین 26-13 سالگی هم می توان زد. بهترین موعد واکسیناسیون قبل از شروع رابطه جنسی است. اگرکسی واکسن زد نباید خیالش کاملا راحت شود باید هر از چندگاهی تست پاپ اسمیر انجام شود. ما بین 29-21 سال تست پاپ اسمیر هر 3-2 سال توصیه می شود و در خانمهای ما بین 65-30 سال هر سه سال توصیه می شود. اگر تست پاپ اسمیر همراه با تست hpv باشد هر 5 سال انجام می شود. اگر خانمی احساس بکند که نیاز به پیگیری بیشتری دارد فواصل پاپ اسمیر را می توان کمتر کرد.

تنها راه قطعی عدم آلوده شدن به ویروس hpv نداشتن رابطه جنسی است.

اين سرطان يکي از سرطانهايي است که علت آن نسبتاً شناخته شده است وويروس پاپيلوماي انساني ( hpv )‌ از علل اساسي آن است . اين ويروس امروزه به عنوان يک عامل قطعي سرطان شناخته شده است . اين ويروس انواع کم خطر و پرخطر دارد . نوع کم خطر آن اغلب باعث زگيل تناسلي مي شود و نوع پرخطر بيشتر تبديل به سرطان مي گردد

تست سرطان دهانه رحم يا پاپ اسمير چيست ؟

سرطان دهانه رحم حدود ۵۰ سال پيش اولين علت مرگ و مير ناشي از سرطان در کشورهاي پيشرفته بوده است ، اما ميزان مرگ ومير ناشي از آن اکنون به دو سوم تقليل پيدا کرده است و در حال حاضر هشتمين علت مرگ و مير ناشي از سرطان است . ( شايع ترين سرطان ها در زنان به ترتيب عبارتند از : ريه ، پستان ، روده بزرگ ،‌لوزالمعده ، تخمدان ،‌غده لنفاوي و خون )‌
علت چنين کاهشي در مرگ و مير ، تشخيص زودرس و بموقع بيماري است که بسياري از اين رامديون آزمايش سلول شناسي به روش پاپانيکولا يعني پاپ اسمير مي باشيم .


علت سرطان دهانه رحم چيست ؟

اين سرطان يکي از سرطانهايي است که علت آن نسبتاً شناخته شده است وويروس پاپيلوماي انساني ( hpv )‌ از علل اساسي آن است . اين ويروس امروزه به عنوان يک عامل قطعي سرطان شناخته شده است . اين ويروس انواع کم خطر و پرخطر دارد . نوع کم خطر آن اغلب باعث زگيل تناسلي مي شود و نوع پرخطر بيشتر تبديل به سرطان مي گردد . البته وجود اين ويروس شرط لازم است اما کافي نيست . هر خانمي در طول زندگي خود ۷۹٪ احتمال ابتلا به اين ويروس را دارد و حدود ۹۰٪ اين عفونت ها خود به خود بهبود مي يابند .

سرطان دهانه رحم در طبقات پائين اجتماعي - اقتصادي بيشتر ديده مي شود . همچنين پائين بودن سن اولين آميزش جنسي ، تعدد شريک جنسي و همچنين تعداد شريک جنسي در همسر فرد نيز عوامل مؤثري هستند ( اين سرطان بدون مقاربت جنسي ديده نمي شود ) . ساير علل مؤثر عبارتند از : سيگار کشيدن ، تعدد بارداري ، سابقه فاميلي ، عفونت ها و عدم ختنه شدن شريک جنسي .

تشخيص سرطان دهانه رحم چگونه صورت مي گيرد ؟

امروزه خانم ها با مراجعه به پزشکان متخصص زنان يا ماماها مي توانند به راحتي آزمايش پاپ اسمير بدهند . وسايل مختلفي براي نمونه برداري وجود دارد . اين نمونه برداري خيلي راحت و بدون درد در مطب صورت مي گيرد
در اين بررسي ها تغييرات قبل از بدخيمي ، علائم عفونت با ويروس پاپيلوما و تغييرات بدخيمي واضح و پيشرفته دهانه رحم ديده مي شود . علاوه بر آن عفونت هاي دهانه رحم و واژن ( مهبل ) مثل کانديدا ، تريکومونا ، کوکوباسيل و … نيز خود را نشان مي دهند . علاوه بر اين با اين آزمايش مي توان وضعيت هورموني بدن را هم در شرايط خاصي بررسي کرد .
قبل از نمونه گيري چه مسائلي بايد رعايت شود ؟
۱ - بهتر است نمونه گيري در زمان قاعدگي يا زماني که ترشحات خيلي زياد هستند و عفونت خيلي واضحي وجود دارد صورت نگيرد . بعداز اتمام قاعدگی تا شروع قاعدگی بعدی می توان نمونه پاپ اسمیر را تهیه کرد اما بهترین زمان نمونه حدود 2 هفته پس از اولین روز آخرین قاعدگی (روز دهم تا هیجدهم سیکل ) می باشد.

۲ - قبل از نمونه گيري نبايد به مدت ۴۸ ساعت نزديکي صورت گرفته باشد .

۳ - از پمادهاي داخل واژن و یا شستشوی واژیناليک هفته قبل از نمونه گيري استفاده نشده باشد .
انجام اين آزمايش براي کليه خانم هايي که فعاليت جنسي دارند يا داشته اند در تمامي سنين الزامي است و بايد در ابتداي شروع فعاليت جنسي در سه سال اول ، هر سال يکبار و بعد در صورتي که آزمايش طبيعي باشد هر ۳ سال يکبار انجام شود .

البته گاهي اوقات با توجه به تغييرات خاص يا عفونت ها ، پزشک تشخيص مي دهد که اين فواصل کمتر شود و پس از درمان نيز با يک آزمايش ديگر نتايج درمان بررسي شود .

خانمهای جوان انجام پاپ اسمیر را جدی بگیرید

آزمایش پاپ یا پاپ اسمیر (Pap Smear)، آزمایش نمونه‌ های سلولی برداشته شده از قسمت گردن رحم در خانم ها است.
این آزمایش برای کشف سرطان یا عوارضی است که به سرطان تبدیل می شوند.
پاپ اسمیر بهترین وسیله برای شناسایی عوارض پیش‌ سرطانی و مخفی تومورهای کوچکی است که به سرطان گردن رحم منتهی می شوند.
اگر سرطان گردن رحم زود شناسایی شود، می ‌توان آن را درمان کرد.

پاپ اسمیر چگونه انجام می شود؟

پاپ اسمیر هنگام معاینه لگنی انجام می ‌شود. دکتر با وسیله‌ ای به نام اسپکولوم، دهانه دستگاه تناسلی را باز می کند تا بتواند گردن رحم را ببیند. بعد با یک نمونه‌گیر(اسپچولا) و یک برس کوچک، سلول ‌های گردن رحم را جمع ‌آوری می ‌کند.
این نمونه به برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌ شود.
این آزمایش دردناک نیست، اما معاینه لگنی ممکن است اندکی ناراحت کننده باشد.

نتایج پاپ اسمیر


پاپ اسمیر طبیعی، یعنی گردن رحم، طبیعی به نظر می رسد.
پاپ اسمیر غیرطبیعی، یعنی سلول‌ های بررسی شده، ظاهر طبیعی نداشته‌ اند. در این حالت، گاهی تکرار آزمایش لازم است.
اگر پاپ اسمیر مثبت باشد، ممکن است پزشک ‌تان آزمایش‌ های متفاوتی را برای ادامه بررسی خود تجویز کند، از جمله کولپوسکوپی(استفاده از یک میکروسکوپ مخصوص برای معاینه گردن رحم و واژن).
پاپ اسمیر گاهی نشان ‌دهنده عفونت هم هست، اما نمی‌ توان برای تشخیص بیماری ‌های آمیزشی به آن تکیه کرد و آزمایش‌ های اختصاصی لازم است.
پیش از انجام آزمایش پاپ، برای کسب نتایج دقیق ‌تر باید این کارها را انجام داد:
پرهیز از رابطه جنسی، شستشوی واژن و استفاده از کرم‌های واژینال 48 ساعت پیش از انجام آزمایش.
اگر در هنگام آزمایش، دچار عفونت بوده‌اید، یا تعداد سلول کافی در آزمایش اول به دست نیامده باشد، ممکن است تکرار آزمایش ضروری باشد.
ا

هر چند وقت یک بار پاپ اسمیر لازم است؟ از سن 21 سالگی (در صورت را بطه جنسی)هر سال تا سه سال اگر جواب نرمال بود هر سه سال یک بار تا 65 سالگی