موضوع: خواسته دل قوى تر است يا تربيت نفس

خواسته دل قوى تر است يا تربيت نفس

يكى از پادشاهان هند وزيرى داشت بسيار فهميده و تجربه كار كه پادشاه بدون صلاح ديد او كارى انجام نمى داد. پادشاه چندى بعد از دنيا رفت . پسرش جايگزين او گرديد. او در كارهاى خود با وزير مشورت نمى كرد و به گفته اش اهميتى نمى داد.
روزى وزير او را گوشزد كرد كه پدرت بدون تصويب و صلاح ديد من كارى نمى كرد ممكن است انجام امور به فكر تنهاى خود شما ايجاد پيشآمدهاى ناگوار و غير قابل جبران بنمايد. شاه براى امتحان سوالى از او كرد تا مقدارى دانش و تجربه اش را بيازمايد. پرسيد خواسته هاى دل و هواهاى نفسانى قوى تر است يا تربيت نفس . وزير در پاسخ گفت خواهش ‍ نفس چيره تر است .
پس از چندى پادشاه مجلسى تهيه نمود كه عده اى از رجال حضور داشتند. سفره اى ترتيب داد كه انواع خوراكيها در آن وجود داشت . چند گربه را به طورى تربيت كرده بود كه شمعها را در ميان دستها گرفته بدينوسيله مجلس را روشن نگاه مى داشتند. در اين هنگام سلطان به وزير گفت اينك مشاهده كن تربيت مقدم است يا طبيعت (يعنى طبيعت گربه ها ميل به غذا و رها كردن شمعها است با اينكه در اثر تربيت وظيفه دشوار خود را انجام مى دهند.) وزير كمى شرمنده شد ولى گفت اگر اجازه دهيد جواب اين سوال را فردا شب مى دهم ، شاه راضى گرديد.
شب بعد به غلامش دستور داد چند موش تهيه نمايد. موشها را به نخهاى محكمى بست همين كه مجلس مانند شب قبل آراسته شد و همه نشسته مشغول غذا خوردن شدند، وزير موشها را از آستين خارج نموده در ميان سفره و اطاق رها كرد. گربه ها به محض اينكه چشمش به موشها افتاد، شمعهاى خود را به زمين انداخته در پى موشها دويدند. نزديك بود اطاق آتش بگيرد. در اين هنگام وزير عرض كرد اينك آشكار گرديد كه طبيعت بر تربيت غلبه پيدا مى كند. پادشاه اقرار كرد، پس از آن واقعه در كارها با او مشورت مى نمود.(1)

1- كشكول بحرانى ، ص 150 و نفخة اليمن ، ص 54.

yamojir.com

سلام علیکم و رحمة الله

در مورد انسان ها نمی شه به این شیوه قضاوت کرد.
حیوان با انسان فرق داره.

نوشته اصلی توسط محبّ الزهراء

چند گربه را به طورى تربيت كرده بود كه شمعها را در ميان دستها گرفته بدينوسيله مجلس را روشن نگاه مى داشتند. در اين هنگام سلطان به وزير گفت اينك مشاهده كن تربيت مقدم است يا طبيعت (يعنى طبيعت گربه ها ميل به غذا و رها كردن شمعها است با اينكه در اثر تربيت وظيفه دشوار خود را انجام مى دهند.)

سلام علیکم
یک مطلب اینجا ابهام دارد ...
تربیت گربه بر اساس چه معیار صورت گرفته ؟ مانند تربیت انسان با معیارهای اخلاقی و ابعاد معنوی یا به وسیله ی تمرینهایی که منتهی به خوراندن غذای محبوب گربه است ؟ ( فرضیه ی مربوط به تربیت سگ آن دانشمند معروف ) پس :
اول اینکه به قول جناب صبح موعود گرامی قیاس آن با تربیت انسان غیر منطقی است .
دوم آنچه برای رفتار تربیتی گربه به او خورانده میشود از لحاظ تلذّذ اگر معتبر تر از موش نباشد ارزش کمتری هم متصور نیست .
بیشتر نمیدانم . عفو بفرمایید .