موضوع: نشانه های نوروز موعود

آيا حضرت مهدی(علیه السلام) بعد از ظهور از دشمنان انتقام مي گيرند ؟


از صفاتي كه براي امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)گفته شده است و تأييد روايي و قرآني نيز دارد صفت «المنتقم» است، يعني انتقام گيرنده از دشمنان خدا، در دعاي ندبه نيز مي خوانيم: «اين الطالب بدم المقتول بكربلا»، در حديثي از امام صادق(علیه السلام)آمده است: امام مهدي(عجل الله تعالی فرجه الشریف)از فرزندان و قاتلان امام حسين در كربلا، انتقام مي كشد.
البته امام رضا(علیه السلام)در توضيح اين روايت مي فرمايد: اينها راضي به فعل پدران بوده و به آن افتخار مي كنند(تفسير برهان، ج4، ص559، ح7، ذيل آيه 23 سوره اسراء).
ما در زيارات امام حسين(علیه السلام)مثل عاشورا زيارت به كساني كه شهادت حضرت رضايت داشتند لعن مي كنيم.


منبع اصلی:
[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]

آيا در آيات نوراني قرآن سخني از حکومت حضرت مهدي علیه السلام به ميان آمده است؟


قيام و انقلاب جهانی واپسين ذخيره الهی، بزرگ ترين حادثه نظام آفرينش, در صحيفه آسمانی مسلمانان, فراوان مورد توجّه و اشارت قرار گرفته است. بدون ترديد آيات نورانی قرآن كريم در باره اين ظهور و قيام ـ مانند بسياري از زمينه‏ هاي ديگرـ بدون اين كه وارد جزئيات شود، به صورت اصولي و كلّي بحث كرده، از تشكيل حكومت عدل جهاني و پيروزي كامل بندگان شايسته در روي زمين سخن گفته است. اين گونه آيات را مفسران بزرگ شيعه و برخي مفسران اهل سنّت، به استناد سخنان نوراني معصومين علیهم السلام و دانشوران بزرگ اسلامي، مربوط به حضرت مهدي علیه السلام ، ظهور و قيام جهاني آن حضرت دانسته‏ اند.از مجموع آيات قرآني ـ كه ناظر به اين موضوع دانسته شده، و صراحت بيشتري دارد، جهت رعايت اختصارـ فقط به برخي اشاره مي شود[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]:آيه نخست: خداوند بزرگ, آن گاه که آفتاب اميد و آرزوی راستين را در تاريکی ظلم و ستم, بر قلب بندگان شايسته خود تابيد, فرمود:(َلقَدْ كَتَبْنا فِي الزّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذّكْرِ أنّ الارضَ يرِثُها عِبادِي‏َ الصّالِحُونَ)؛[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]و در حقيقت، در زبور پس از تورات نوشتيم كه زمين را بندگان شايستة ما به ارث خواهند برد. پيش از آن که به روايات معصومين علیهم السلام ذيل آيه اشاره شود توضيح اين نکات لازم است که:
ـ «زبور» داود ـ يا به تعبير کتاب هاي عهد قديم «مزامير داود»ـ عبارت است از: «مجموعه‏اي از مناجات ها و نيايش ها و اندرزهاي داود پيامبر علیه السلام ».[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
ـ «ذكر» در اصل به معناي چيزي است كه مايه تذكر و يادآوري باشد؛ ولي در اين آيه ـ به قرينه معرفي آن قبل از زبور ـ به كتاب آسماني حضرت موسي علیه السلام ، (تورات) تفسير شده است.
ـ «الارض» به مجموع كره زمين گفته مي‏شود؛ مگر اين كه قرينه خاصّي در كار باشد.
ـ «ارث» يعني چيزي كه بدون معامله و داد و ستد، به كسي انتقال مي‏ يابد. و در قرآن كريم گاهي به معناي تسلط و پيروزي يك قوم صالح بر قوم ناصالح و در اختيارگرفتن موهبت ها و امكانات آنها گفته شده است.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
با توجه به اضافه شدن «بندگان» به «خدا»، ايمان و توحيد آنان روشن مي‏شود و با توجه به كلمه «صالحون» همه شايستگي ها به ذهن مي آيد: عمل،تقوا، علم و آگاهي، قدرت و قوت، و تدبير و نظم و درك اجتماعي.
هنگامي که بندگان با ايمان، اين شايستگي ها را براي خود فراهم سازند، خداوند نيز ياري مي كند تا آنان بر مستكبران غلبه يابند، دست هاي آلوده‏شان را از حكومت زمين كوتاه كنند، و وارث ميراث هاي آنها گردند.بنابراين، «استضعاف» فقط دليل بر پيروزي بر دشمنان و حكومت بر زمين نيست؛ بلكه وجود ايمان و كسب شايستگي ها بايسته است و مستضعفان جهان تا زماني كه اين دو اصل را زنده نكنند به حكومت زمين نخواهند رسيد. خداوند در اين آيه به يكي از روشن ترين پاداش هاي دنيوي صالحان كه حكومت روي زمين است اشاره كرده است. بعضی از روايات اين رخداد مهم را در عصر ظهور حضرت مهدي عجل الله فرجه دانسته اند.در تفسير اين آيه امام باقرعلیه السلام فرمود: «[اين بندگان صالح]، همانا آل محمّد هستند كه خداوند مهدي آنها را پس از كوشش آنها مبعوث مي نمايد پس ايشان را عزّت داده، دشمنانشان را ذليل خواهد كرد».[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]البته مفهوم اين روايات، انحصار نيست، بلكه بيان يك مصداق عالي و آشكار است، و اين تفسيرها هرگز فراگيری مفهوم آيه را محدود نمي سازد.اين تعبيرها، دليل بر عموميت حكومت صالحان است و به طور كامل با احاديث قيام حضرت مهدي عجل الله فرجه تطبيق مي كند. گرچه براي آنها كه بيشتر, حكومت ستمگران را ديده اند، مشكل است اين حقيقت را به آساني بپذيرند كه تمام اين حكومت ها بر خلاف و قوانين جهان آفرينش است و آن چه با آن هم آهنگ مي باشد همان حكومت صالحان با ايمان است . ولي تحليل هاي فلسفي به اين جا مي رسد كه اين يك واقعيت است؛ بنابراين جمله (أَنَّ الارضَ يرِثُها عِبادِي‏َ الصّالِحُونَ) پيش از آن كه يك وعده الهی باشد يك قانون تكويني محسوب مي‏شود.نتيجه اين كه: نظام آفرينش دليل روشني بر پذيرش يك نظام صحيح اجتماعي در آينده، در جهان انسانيت خواهد بود، و اين همان چيزي است كه از آيه مورد بحث، و احاديث مربوط به قيام مصلح بزرگ جهاني استفاده مي شود. [برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] علامه طباطبايي پس از بيان ديدگاه های گوناگون در باره انواع وراثت مي نويسد: «از همين جا معلوم می‏شود كه آيه مورد بحث، خاصّ به يكی از دو وراثت‏های دنيايی و آخرتی نيست بلكه هر دو را شامل می‏شود. و مفسرينی كه آن را به وراثت آخرتی اختصاص داده‏اند و به آياتی كه مناسب با آن وراثت است تمسك جسته و چه بسا گفته ‏اند همين معنا متعيناً مقصود است چون پس از اعاده ديگر زمينی نيست تا صالحان آن را ارث ببرند، حرف درستی نزده اند، زيرا معلوم نيست كه آيه مورد بحث عطف بر آيه قبلی‏ اش كه متعرض مسئله اعاده بوده، شده باشد تا بگوييد پس از اعاده ديگر زمينی باقی نمی ‏ماند. و ممكن است عطف به اول آيات باشد كه می ‏فرمود: فمن يعمل من الصالحات. آن مفسرينی هم كه آيه را به وراثت دنيايی اختصاص داده، حمل بر دورة ظهور اسلام و يا دوران مهدی علیه السلام ـ كه رسول خداصلی الله علیه و آله و سلم در اخبار متواتره از آن خبر داده و شيعه و سنّی آنها را نقل كرده‏ اند ـ باز راه درستی نرفته ‏اند، زيرا روايات مذكور هر چند متواتر و مسلم است،آيه را تخصيص نمی‏زند. كوتاه سخن، همان گونه كه گفته شد آيه شريفه، مطلق است و شامل هر دو وراثت می‏شود. چيزی كه هست از نگاه سياق آن چه كه عقل و اعتبار اقتضاء می‏كند اين است كه آيه شريفه عطف بر همان جمله «فمن يعمل من الصالحات و هو مؤمن...» باشد، چون آن آيه به تفصيل حال اهل اختلاف از نگاه پاداش آخرتی اشاره می‏كرد و اين آيه به تفصيل حال آنان از نگاه پاداش دنيايي اشاره می‏كند. در نتيجه حاصل كلام اين می‏شود كه: ما بشر را به سوی دينی واحد دعوت كرديم؛ ليكن ايشان دين را قطعه قطعه کرده و در آن اختلاف كردند و مجازاتشان هم گوناگون شد؛ اما در آخرت آنهايی كه ايمان آوردند سعي شان مشكور و عمل شان مكتوب شد؛ و از كفار بر خلاف اين شد ـ و اما در دنيا، آنهايی كه ايمان آوردند زمين را به وراثت مالك شدند ـ به خلاف ديگران. آن گاه مرحوم علامه در بحث روايي می نويسد: در معانی الاخبار به سند خود از محمّدبن سنان، از مفضل بن عمر، روايت كرده كه گفت: از امام صادق علیه السلام شنيدم، می‏فرمود: رسول خداصلی الله علیه و آله و سلم نگاهی به علی و حسن و حسين علیهما السلام كرد و گريست و فرمود: شما پس از من مستضعف خواهيد شد، مفضل می‏گويد گفتم: معنای اين كلام رسول خداصلی الله علیه و آله و سلم چيست؟ فرمود: معنايش اين است كه: پس از من شما اماميد، چون خداوند عزوجل می‏فرمايد: وَنُريدُ أنْ نَمُنّ عَلَی الّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الارْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أئمًّْة وَنَجْعَلَهُمُ الْوارِثينَ؛ پس اين آيه تا روز قيامت در باره ما جريان دارد و اين پيشوايی تا روز قيامت در ما جاری است.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] صاحب تفسير الميزان در پايان اين بحث چنين می نويسد: در اين كه آيه مذكور در بارة اهل بيت علیهم السلام‏ است، روايات بسياری از طريق شيعه رسيده است، و از اين روايت برمی‏آيد كه همه روايات اين باب از قبيل جری و تطبيق مصداق بر كلی است.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] در تفسير مجمع البيان نيز پس از ذکر رواياتی ذيل آية شريفه، آن را مربوط به حکومت حضرت مهدی عجل الله فرجه دانسته است.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]آيه دوم: اگر چه ستم گران و مستکبران چند روزی, عرصه را بر بندگان خوب و شايستة خدا تنگ می کنند، بايد بدانند ارادة قطعی خداوند, بر آن تعلق گرفته که روزی بينی مستکبران بر خاک ماليده شود و در آن روزگار کسانی که به استضعاف کشيده شده اند، وارثين زمين خواهند بود؛ که خداوند متعال فرمود:(وَنُريدُ أنْ نَمُنّ عَلَی الّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الارْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أئمًّْة وَنَجْعَلَهُمُ الْوارِثينَ)؛[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] و خواستيم بر كساني كه در آن سرزمين فرو دست شده بودند منّت نهيم و آنان را پيشوايان [مردم‏] گردانيم، و ايشان را وارث [زمين‏] كنيم. در اين آيه اصلی اساسی مطرح شده است: ارادة خداوند متعال بر آن تعلق گرفته که مستکبران ريشه کن شده، بندگان شايسته خداوند مورد عنايت ويژه قرار گيرند و سرانجام، پيشوايان و رهبران جهان شده، پهنای زمين در اختيار آنان قرار گيرد.اين آيه نيز طبق سخن امام علي علیه السلام درنهج البلاغه و رواياتي از ديگر ائمه علیهم السلام، ـ كه اشاره خواهد شدـ به گونه اي، ناظر به پيروزي مستضعفان بر مستكبران است، و اين كه سرانجام، جهان از آنِ شايستگان خواهد شد.بدون ترديد آية مورد نظر، هرگز از يك برنامه موضعي و خصوصي مربوط به بني اسرائيل سخن نمي گويد، بلكه بيان گر يك قانون فراگير براي همة عصرها و قرن ها و همة قوم ها و گروه ها است. اين بشارتي است در زمينه پيروزي حق بر باطل و ايمان بر كفر. اين نويدي است براي همه انسان هاي آزاده و آزادیخواه و کسانی که خواهان حكومت عدل و داد و برچيده شدن بساط ستم و جور هستند. نمونه‏اي از تحقق اين خواست الهي، حكومت بني اسرائيل و نابودی حكومت فرعونيان بود. و نمونه كامل تر آن، حكومت پيامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم و يارانش پس از ظهور اسلام بود. و سرانجام گسترده‏ترين نمونه آن، ظهور حكومت حق و عدالت در تمام كرة زمين به وسيلة حضرت مهدي عجل الله فرجه است. اين آيه از جمله آياتي است كه به روشني، ظهور چنين حكومتي را بشارت مي‏دهد، زیرا در روايات اسلامي مي‏خوانيم كه اهل بيت علیهم السلام، در تفسير اين آيه بشارت به اين ظهور بزرگ اشاره كرده‏ اند.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]حضرت علي علیه السلام فرمود: «دنيا پس از چموشي و سركشي ـ هم چون شتري كه از دادن شير به دوشنده‏ اش خودداري مي‏كند و براي بچه‏ اش نگه مي‏دارد ـ به ما روي مي‏ آورد ...» سپس آيه «ونريد ان نمن...» را تلاوت فرمود.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] در حديث ديگري از همان امام بزرگوار مي‏خوانيم كه در تفسير آيه بالا فرمود: «اين گروه آل محمّدصلی الله علیه و آله و سلم هستند؛ خداوند مهدي آنها را پس از زحمت و فشاري كه بر آنان وارد مي‏شود برمي‏انگيزد و به آنها عزّت مي‏دهد و دشمنانشان را ذليل و خوار مي‏كند».[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] البته حكومت جهاني مهدي عجل الله فرجه ، هرگز حكومت هاي اسلامي محدودتر را که پيش از آن از طرف مستضعفان بر ضد مستكبران نخواهد بود، و هر زمان شرايط آن را فراهم سازند، وعده حتمي و مشيت الهي در باره آنها تحقق خواهد يافت و اين پيروزي نصيبشان مي‏شود.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]آيه سوم: بدون ترديد, خداوند به تمام وعده هايي که داده است, عمل خواهد کرد. به ويژه در جايي که به آن وعده تصريح هم کرده باشد. يکی از وعده های بسيار مهّم خداوند، وعده به بندگان مؤمن خود است:( وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْض كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضی‏ لَهُمْ وَ لَيبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يعْبُدُونَني‏ لا يشْرِكُونَ بي‏ شَيئاً وَ مَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ)؛[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]

...
خدا به كساني از شما كه ايمان آورده و كارهاي شايسته كرده‏اند، وعده داده است كه به حتم آنان را در اين سرزمين جانشين [خود] قرار دهد؛ همان گونه كه كساني را كه پيش از آنان بودند جانشين [خود] قرار داد، و آن ديني را كه برايشان پسنديده است به سودشان مستقر كند، و بيمشان را به ايمني مبدل گرداند، [تا] مرا عبادت كنند و چيزي را با من شريك نگردانند، و هر كس پس از آن به كفر گرايد، آنانند كه نافرمانند.از آن جا كه در آيات پيش از اين آيه، سخن از اطاعت و تسليم در برابر فرمان خدا و پيامبرصلی الله علیه و آله و سلم بود، آيه مورد بحث همين موضوع را ادامه داده و نتيجه اين اطاعت را كه همان حكومت جهاني است بيان مي‏كند، و با تاکید مي‏گويد: «خداوند به كساني كه از شما ايمان آورده‏ اند و اعمال صالح انجام داده ‏اند وعده مي ‏دهد كه آنها را به طور قطع خليفة زمين خواهد كرد، همان گونه كه پيشينيان را زمين بخشيد. و دين و آييني را كه براي آنها پسنديده، به طور ريشه‏ دار و پا بر جا در صفحه زمين مستقر سازد. و ترس آنها را، به امنيت و آرامش مبدّل خواهد كرد. و آن چنان مي شود كه فقط مرا مي‏ پرستند و چيزي را شريك من قرار نخواهند داد. مسلم است پس از سيطره حكومت توحيد و استقرار آيين الهي و از ميان رفتن هر گونه اضطراب و ناامني و هرگونه شرك، كساني كه پس از آن كافر شوند فاسقان واقعي هستند. به هر حال از مجموع آيه چنين برمي‏آيد كه خداوند به گروهي از مسلمانان كه داراي اين دو ويژگی (ايمان و عمل صالح)هستند، سه نويد داده است: 1. استخلاف و حكومت روي زمين. 2. نشر آيين حق به طور اساسي و ريشه‏دار در همه جا.3. از ميان رفتن تمام اسباب ترس, وحشت و ناامني .و نتيجه اين امور آن خواهد شد كه با نهايت آزادي، خدا را بپرستند و فرمان هاي او را گردن نهند؛ هيچ شريك و شبيهي براي او قائل نشوند و يگانه پرستی حقیقی را در همه جا بگسترانند. در اين كه جملة «كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ» اشاره به چه اشخاصي است كه پيش از مسلمانان داراي خلافت شدند، در ميان مفسران گفت وگو است: بعضي آن را اشاره به آدم و داود و سليمان ـ دانسته ‏اند، چرا كه قرآن در آيه 30 سوره «بقره» درباره حضرت آدم علیه السلام مي‏ فرمايد: (إِنِّي جاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَة)؛ من در زمين جانشينی خواهم گماشت. و در آيه 26 سوره «ص» در باره حضرت داود علیه السلام مي فرمايد: (يا داوُدُ إِنَّا جَعَلْناكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْض)؛ اي داود, ما تو را جانشين در زمين گردانيديم.و از آن جا كه سليمان علیه السلام به مقتضاي آيه 16 سوره «نمل» وارث حكومت داود علیه السلام بود، جانشين خدادر روي زمين شد. اما جمعي معتقدند كه اين آيه اشاره به بنی اسرائيل دارد، زيرا آنها با ظهور موسي علیه السلام و درهم شكسته شدن قدرت فرعون و فرعونيان، مالك حكومت زمين شدند؛ چنان كه در آيه اي ديگر مي‏ فرمايد: (وَ أَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذينَ كانُوا يسْتَضْعَفُونَ مَشارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغارِبَهَا الَّتي‏ بارَكْنا فيها)…؛[[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] و به آن گروهی که پيوسته تضعيف می شدند, [بخش های] شرق و عرب سرزمين [فلسطين] را ـ که در آن برکت قرار داده بوديم، به ميراث عطا کرديم.... هم چنین درباره همان ها مي ‏فرمايد: (وَ نُمَكِّنَ لَهُمْ فِي الْأَرْض)؛ ما اراده كرده ‏ايم كه قوم مستضعف (مؤمنان بني اسرائيل) را در روي زمين تمكين دهيم (و صاحب نفوذ و تسلط سازيم). درست است كه در ميان بني اسرائيل حتي در عصر موسي علیه السلام ، افراد ناباب و فاسق و گاهی افراد كافري بودند، حكومت به دست مؤمنان صالح بود (بنابراين ايرادي كه بعضي از مفسران به اين تفسير كرده‏ اند با اين بيان دفع مي‏شود) تفسير سوم نزديك تر به نظر مي‏رسد . در آيه خوانديم خدا وعدة حكومت بر زمين و تمكين دين و آيين و امنيت كامل را به گروهي كه ايمان دارند و اعمالشان صالح است، داده است. اما در اين كه منظور از اين گروه از نگاه مصداقي چه اشخاصي هستند؟ باز در ميان مفسران گفت وگو است: بعضي آن را مخصوص صحابه پيامبرصلی الله علیه و آله و سلم دانسته‏ اند كه با پيروزي اسلام در عصر پيامبرصلی الله علیه و آله و سلم صاحب حكومت در زمين شدند (البته منظور از ارض، تمام زمين نيست بلكه مفهومي است كه بر جزء و كل صدق مي‏كند). بعضي مفهوم آن را چنان گسترده دانسته ‏اند كه اين وعده را شامل تمام مسلماناني كه داراي اين صفت اند، مي‏دانند. و گروهي آن را اشاره به حكومت مهدي عجل الله فرجه مي‏دانند كه شرق و غرب جهان در زير پرچم حكومتش قرار مي‏گيرد؛ آيين حق در همه جا نفوذ مي‏كند و ناامني و ترس و جنگ از روی زمين بر چيده مي‏شود، و بندگی بدون شرك براي جهانيان تحقق مي‏ يابد.بدون شك آيه شامل مسلمانان نخستين مي‏شود و به طور قطع حكومت مهدي عجل الله فرجه كه طبق عقيده همه مسلمانان اعم (شیعه و سنی) سراسر زمين را پر از عدل و داد مي‏كند پس از آن كه ستم و جور همه جا را گرفته باشد مصداق كامل اين آيه است، ولي با اين حال مانع از گستردگي مفهوم آيه نخواهد بود. به علاوه شأن نزول آيه نيز نشان مي‏دهد كه نمونه‏ کوچکی از اين حكومت در عصر پيامبرصلی الله علیه و آله و سلم براي مسلمانان (هر چند در اواخر عمر آن حضرت) به دست آمده است. ولي باز تكرار مي‏كنيم كه نتيجة تمام زحمات پيامبران، و تبليغات مستمر و پي‏گير آنها، و نمونة کامل حاكميت توحيد، امنيت كامل و عبادت خالي از شرك در زماني تحقق مي يابد كه مهدي علیه السلام ، سلالة پاك انبيا و فرزند پيامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم ظاهر شود.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]آن چه از همة مطالب بر می آید که خدای سبحان به کسانی که ايمان آورده و عمل صالح انجام می دهند، وعده می دهد که به زودی جامعه ای برايشان برپا می کند که به تمام معنا صالح باشد، و از لکه ننگ کفر، نفاق و فسق پاک باشد، زمين را ارث برد و در عقايد و اعمالشان جز دين حق، چيزی حاکم نباشد. در امنيت زندگی کنند، ترسی از دشمن داخلی يا خارجی نداشته باشند، از کيد نيرنگ بازان و ظلم ستم گران و شر زورگويان آزاد باشند. و اين جامعه طيّب و طاهر با صفاتی که از فضيلت و قداست دارد، تا کنون در دنيا ایجاد نشده، و دنيا از روزي که پيامبرصلی الله علیه و آله و سلم به پیامبری مبعوث شدند، چنين جامعه ای به خود نديده ، ناگزير اگر مصداقی پيدا کند، در روزگار مهدی علیه السلام خواهد بود.[[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] ابو بصير از امام صادق علیه السلام روايت كرده كه آن حضرت ذيل آيه شريفه چنين فرمود: «درباره قائم و ياران او نازل شده است».[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]همان گونه كه گفتيم اين تفسيرها به معناي انحصار آيه نيست، بلكه بيان مصداق كامل است. يادآور می شويم افزون بر موارد ياد شده، در کتاب های مفصل به آيات فراوان ديگر نيز اشاره شده است.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]

پي نوشت :
[1]. ذکر آن لازم است که برخي از دانشمندان شيعه بيش از يکصد آيه از آيات قرآن را مربوط به حضرت مهدي عجل الله فرجه و حکومت ايشان ذکر کرده اند .ر.ک: سيّد هاشم بحرانی، المحجة فيما نزل فى القائم الحجة عجل الله فرجه .
[2] . سوره انبياء (21)، آيه 105.
[3]. ر.ک: محمّد حسين طباطبايي, ترجمه تفسير الميزان, ج14, ص166.
[4] . ر. ك: اعراف (7)، آيه137.
[5]. «هُمْ آلُ محمّد يَبْعَثُ اللَّهُ مَهْدِيهُمْ بَعْدَ جَهْدِهِمْ فَيعِزُّهُمْ وَ يذِلُّ عَدُوَّهُمْ»؛ شيخ طوسی رحمه الله علیه، كتاب الغيبة، ص184.
[6]. ناصر مكارم شيرازي و ديگران، تفسير نمونه، ج 13، ص 515 ـ 524 .(با تصرف)
[7]. محمّدبن علی بن حسين بن بابويه صدوق, معانی الاخبار, ص79.
[8] . محمّد حسين طباطبايي, ترجمه تفسير الميزان, ج14, ص166.
[9]. فضل بن حسن طبرسی, مجمع البيان, ج16, ص172.
[10] . سوره قصص(28)، آيه 5.
[11]. ر.ک: محمّدبن حسن طوسی, التبيان, ج8, ص129؛ علی بن ابراهيم قمی, تفسير قمی, ج2, ص133.
[12]. «لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْيا عَلَينَا بَعْدَ شِمَاسِهَا عَطْفَ الضَّرُوسِ عَلَي وَلَدِهَا وَ تَلَا عَقِيبَ ذَلِكَ gوَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَي الَّذِِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِينَ‏f»؛ نهج البلاغه، ص 506، 209.
[13]. «هُمْ آلُ محمّد يبْعَثُ اللَّهُ مَهْدِيهُمْ بَعْدَ جَهْدِهِمْ فَيعِزُّهُمْ وَ يذِلُّ عَدُوَّهُمْ»؛ محمّدبن حسن طوسي ، كتاب الغيبة، ص184.
[14]. ناصر مکارم شيرازی و ديگران, تفسير نمونه, ج16, ص18ـ19.(با تصرف)
[15] . نور(24)، آيه 55.
[16]. سوره اعراف(7)، آيه 137.
[17] . ناصر مکارم شيرازی و ديگران, تفسير نمونه، ج 14، ص530 ـ 532، (با تصرف).
[18]. محمّد حسين طباطبايي, تفسير الميزان, ج15, ص220.
[19]. «نزلت في الْقَائِمُ وَ أَصْحَابُهُ»؛ شيخ طوسي، كتاب الغيبة، ص 173 ؛ محمّدبن ابراهيم نعماني، الغيبة، ص240، ح35.
[20] . ر. ک: سيّد هاشم بحراني، سيمای حضرت مهدی عجل الله فرجه در قرآن، ترجمه سيد مهدی حايری قزوينی.

آیا در حکومت حضرت مهدی (ع) تمام مردم اصلاح خواهند شد ؟


مطابق برخی از روایات ، اصلاحات حضرت مهدی (ع) ، فرا گیر بوده و شامل همۀ افراد روی زمین خواهد شد .
از امام حسن مجتبی (ع) نقل شده که فرمود: « خداوند در آخر الزمان مردی را بر می انگیزاند که کسی از منحرفان و فاسدان نمی ماند مگر اینکه اصلاح گردد » .
امام باقر (ع) می فرماید : « هنگامی که حضرت قائم ما قیام کند ، دستش را بر سر بندگان خدا می گذارد و خردهایشان را جمع کرده ( تمرکز می بخشد و رشد می دهد ) ، اخلاقشان را کامل می کند » .
رسول خدا (ص) به حضرت فاطمه (ع) ، می فرماید : « خداوند از نسل این دو ( حسن و حسین علیهما السلام ) شخصی را بر می انگیزد که دژهای گنراهی را می گشاید و دل های سیاه قفل خورده را تسخیر می نماید » .
‍‍[گر چه در دوران ظهور اختيار از انسانها سلب نمي شود ولي به دليل وضوح كامل حق امكان انحراف بسيار بسيار ناچيز است –مؤسسه تحقيقات و نشر معارف اهل البيت (ع) ]




منبع اصلی:
[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]

آیا دلیل عقلی بر ضرورت رجعت وجود دارد ؟


برخی از بزرگان برای اثبات ضرورت رجعت به ادله ای عقلی تمسک کرده اند . اینک به برخی از آنها اشاره می کنیم :

دلیل اول : قسر دائم یا اکثری محال است .

تقریر دلیل :
الف. روح و نفس ناطقه ، علاقۀ تام به بدن عنصری دارد و لذا هرگاه بعد از مرگ توجه آن به بدن طبیعی به نحو کامل حاصل شود ، زندگی جدید ممکن است .
ب. هر حقیقت ، خاصیّت و اثری دارد ، لذا پیامبر و امام دارای قوۀ تکمیل و تعلیم نسبت به جمیع بشر است تا روز قیامت . ج. در حکمت به اثبات رسیده که قسر دائمی یا اکثری محال است ، یعنی هر طبیعت و حقیقتی ، محال است که در هیچ وقت یا در اکثر اوقات از خاصیتش محروم گردد .
نتیجه اینکه رجوع پیامبر و امامان (ع) به دنیا از آنجا که در زمان حیاتشان نسبت به تعلیم عموم بشر به فعلیت نرسیده ، ضروری است .

دلیل دوم : ضرورت تداوم راه مصلحان

تقریر دلیل :
الف . هر شخص انقلابی که در صدد بر پایی نهضتی بزرگ در سطح جامعه است ، احتیاج به جانشینی دارد که اصول ترسیم شدۀ از ناحیه او را تبیین و تطبیق نمایند ، و لذا بعد از پیامبر (ص) دوازده امام (ع) منصوب شدند .
ب. مطابق روایات شیعه و سنّی امامان بعد از پیامبر (ص) تا روز قیامت دوازده نفرند .
ج . امام دوازدهم ، حضرت مهدی (ع) ، بزرگترین قیام کنندۀ جهانی است ، که با هدف برپایی حکومت عدل توحیدی در سطح جهان قیام خواهد نمود .
د. اینگونه قیام ، نیاز به آمدن اشخاصی بعد از او دارد که ادامه دهندۀ راه او در زمینۀ تبیین و تطبیق معنویات و اصول نهضت او باشند که همانند او از مقام عصمت برخوردارند.
نتیجه : ضرورت رجعت اهل بیت علیهم السلام .

دلیل سوّم : فطری بودن رجعت

تقریر دلیل :
الف . ضرورت حکومت عدل عالمی ، فطری بشر است .
ب. عمر حضرت بعد از ظهور عادی خواهد بود ، زیرا اصل در عدم اعجاز است .
د. باید کسانی باشند مثل خود حضرت که ادامه دهنده راه او هستند .
نتیجه : ضرورت رجعت .
غیر از این ادلّۀ عقلی ، جها ت دیگری وجود دارد که اعتقد به رجعت را ضروری می سازد:
1- وجود روایات فراوان در موضوع رجعت .
2- رجعت ، با مسألۀ امامت گره خورده و اشاره به مظلومیّت اهل بیت (ع) دارد .
3- رجعت ، زمینه ساز اعتقد به معاد است و اعتقاد مردم را به قیامت کبراهموار می سازد.
4- عقیدۀ به رجعت ، اثر تربیتی در جامعه دارد ، زیرا از آنجا که عصر ظهور به مانند روی زمین است که در آن انسان های بسیار خوب و بسیار بد رجعت می کنند ، لذا این عقیده مشوّق انسان بر کار خوب است تا به این فضیلت یعنی زندگی در بهشت زمین در عصر ظهور با رجعت نایل آید .





منبع اصلی:
[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]

از ديدگاه جامعه شناسان جامعه امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)يك اتوپيايي چگونه توجيه مي‌شود؟


آرزوي به زيستن و داشتن زندگي آرام، با زندگي بشر عجين بوده و در طول تاريخ از آن جدا نشده است، بشر همواره به فكر چنان روزي بوده و آني از اين انديشه جدا نشده است، رؤياي مزبور در زندگي انسان به گونه هاي مختلف تبلور يافته و انديشمندان هر عصري براي تعبير شدن آن، چاره ها انديشيده اند و آن را در قالب «اتوپيا» يا همان «مدينه فاضله» مطرح كرده اند كه در آن از نابساماني و دغدغه هاي جوامع موجود، اثر و نشاني نباشد. از اولين طراح آن افلاطون گرفته تا مدينه فاضلة فارابي و از مدينة فاضلة كمونيستها و سوسياليست ها تخيلي و بهشت موعود آنان گرفته تا مدينه فاضله عصر روشنگري سن آگوستين و توماس مورو و انسان مداري آنها كه در آن مدينه بشر را از قيد حيات و بند دين و آداب و تكاليف ديني آزاد نموده و انسان را محور همه چيز قرار داده اند و دين و مذهب «انسانيت» را پايه گذاري كرده اند.
«يوتوپيا يا اتوپيا» واژه اي است يوناني كه اولين بار تامس مور آن را ساخته و به كار برده است، اين كلمه از ريشة يوناني ou - topos به معناي هيچستان است كه حكيم متأله شهاب الدين سهروردي آن را به نام ناكجا آباد تعببير كرده است.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
نخستين متفكر كه انديشة آرماني را بر برهان عقلي استوار ساخت افلاطون (427 ـ 347 م) فيلسوف يوناني در كتاب جمهوري و با بحث دربارة مفهوم درست عدالت آغاز كرد. بعد از آن ابونصر فارابي، انديشة آرمان شهر را در آثار خود از جمله كتاب «انديشه هاي اهل مدينه فاضله» مطرح ساخت و جامعه اي آرماني بر پاية انديشه هاي فلسفي و در قالب مفاهيم شريعت اسلام پي افكند.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
تامس موردر كتاب خود (يوتوپيا) را در سال 1516 منتشر كرد و در كتاب خود با تأثير از حوادث روزگار خود جهت تأسيس آرمانشهر پيشنهاد كرد بايد مالكيت خصوصي و انحصار طلبي و قوانين ستمگر و قدرت نظامي بايد لغو شود.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
چنان چه ملاحظه مي شود همة طراحان يوتوپيا يا آرمان شهر درصدد ارائة دنياي عاري از ظلم و نابرابري و برقراري عدالت و برابري است منتها هر متفكري با تأثير از حوادث روزگار خود و انديشه اي كه دارد از يك بعد نگاه كرده و پيشنهاداتي را داده است. مثلاً افلاطون كه بيشتر بر مفهوم عدالت تأكيد دارد مردم مدينه فاضله را به سه طبقه: سرپرستان، سربازان و عوامل تقسيم مي كند و سياست را فقط حق سرپرستان و موروثي مي داند و مي گويد: حكام بايد از حكيمان باشد و حكومت اشرافي بايد بلامعارض باشد. در انديشه او عدالت به معني مساوات نيست، بلكه هر كس سرش در كار خودش باشد و فضولي نكند.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
با مطالعه نظارت طراحان اتوپيا يا آرمان شهر شاخصه هاي آرمان شهر خيالي اين طراحان را شايد بتوان در موارد ذيل خلاصه كرد:
1. ايستايي: يعني اتوپيا يا آرمانشهر نقطه ايست و پايان پويش تاريخ است چون بشر به كمال جامعه انساني از لحاظ فردي و اجتماعي و نيز رستگاري مي رسد، زيرا آرمانشهر تصويري از كمال مطلق يك جامعه است.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
2. برابري: در بيشتر آرمانشهرها برابري اصلي عمده است، افلاطون برابري را تضميني براي پايان دولت آرماني خويش مي داند.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] در يوتوپياي تامس مور و ديگر ناكجا آبادهاي غربي نيز برابري اصل است[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ].
3. هماهنگي در آرمانشهر تأكيد بر هماهنگي، حتي بر انديشه برابري پيشي مي گيرد.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
حال كه مختصراً با انديشمندان و شاخصه هاي اصلي اتوپيا يا آرمانشهر يا مدينه فاضله آشنا شديم بهتر است ببينيم مدينه فاضله حضرت مهدي (عج) چگونه است؟ مدينة فاضله موعود اسلام كه در قرآن و روايات وعدة تحقق آن داده شد غير از اين مدينه هاي فاضله است. زيرا ويژگي هاي مدينه فاضله اسلامي كه در عصر حكومت حضرت مهدي تحقق پيدا خواهد كرد، به گونه اي است كه آن را از ساير مدينه هاي فاضله ممتاز مي سازد.

...
ويژگي هاي مدينه فاضله اسلامي
1. حاكم در عصر ظهور يا حاكم مدينه فاضله: حاكم مدينه فاضله اسلامي رهبري است معصوم، پاك و منزه از هر نوع عيب و نقص از قبيل احساسات حيواني، خشم، غضب، شهوت، كبر مغرور وخودخواهي.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
چنين رهبري كه جامعه جهاني تاكنون به غير از ائمه چنين كسي را به خود نديده است.
2. حكومت در عصر ظهور: نوع حكومتش الهي و بر مبناي ايمان به خدا و هدفش متحد كردن جماعتها و ملتها و برداشتن ديوارهاي امتيازات (برخلاف نظر افلاطون) و اعتبارات بيهوده و ايجاد همكاري است، اين همان حكومت واحد جهاني است كه كره زمين با يك حاكم، يك نوع حكومت را پيش بيني كرده است.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
3. عدل: اين گوهر كمياب كه آرزوي ديرينه بشر است و بشر همواره منتظر روزي است اين خواب تعبير شود و عدل در جوامع بشري در تمام زمينه ها حاكم گردد دو چيز از شاخصه هاي اصلي حكومت امام عصر (عج) است.
الف. حكومت واحد جهاني؛ ب. عدل جهاني: يملأ الله الارض قسطاً وعدلاً كما ملئت ظلماً و جوراً.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
پيامبر فرموده: ابشرّكم بالمهدي يُبعث في امّتي عمي اختلافٍ من الناس و زلازلٍ فيملأ الارض قسطاً و عدلاً كما ملئت جوراً و ظلماً يرضي عنه ساكن السماء و ساكن الارض.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
4. جهاني شدن اسلام به عنوان دين واحد جهاني
در آن دوران اسلام دين همه مردم خواهد بود. امام محمد باقر ـ عليه السّلام ـ مي فرمايد: انّ ذلك يكون عند ظهور المهدي (عج) فلا يبقي احد الّا اقرّ بمتمد و مقداد بن اسود كندي. از پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ نقل مي كند كه فرمود: لا يبقي علي ظهر الارض بيت مدر و لا وبر الا او ظله الله كلمة الاسلام.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ](مجمع البيان، ج 5، ص 38).
و امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرموده است: وقتي قائم قيام كند، زميني باقي نمي ماند مگر اين كه صداي شهادت به وحدانيت الهي و رسالت محمدي در آن طنين انداز شود.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] (بحار، ج 52، ص 340).
5. تكامل علم و عقل و فرهنگ
در آن زمان جهل و ناداني (اين دردسر هميشگي بشر) جاي خود را به علم و دانايي مي دهد و جهان از نور عقل و دانش آكنده مي شود. و سطح عقل و فكر و علم بشر به حدّي مي رسد كه در زمان هيچ يك از انبياء و اوصيا نرسيده بود.
امام باقر فرموده است: هنگامي كه قائم ما قيام كند خداوند دست محبتش را بر سر بندگانش مي گذارد و عقول آنها را با آن كامل و افكارشان را پرورش داده و تكميل مي كند.
و نيز مي فرمايد: امام صادق ـ عليه السّلام ـ : علم و دانش 27 حرف است كه تا حال 2 حرف آن براي بشر آورده شده است، و در آن زمان 25 حرف ديگر آشكار خواهد شد و در ميان مردم منتشر مي سازد.»[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
6. رفاه و آسايش: مدينه فاضله اسلامي در حقيقت آرمانشهر آسايش و رفاه همگاني است. چون توزيع عادلانه ثروت و منابع جايي براي فقر باقي نمي گذارد. فلذا امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرموده است: حكومت او شرق و غرب جهان را فرا مي گيرد. و زمين گنجهاي خود را بر او ظاهر مي سازد و در سرتاسر جهان جاي ويراني باقي نخواهد ماند، مگر اين كه آن را آباد كند.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
و نيز فرموده است: وقتي قائم ما قيام كند حكومت را بر اساس عدالت قرار مي دهد و ظلم در دوران او برچيده مي شود و جاده ها در پرتو وجودش امن و امان مي گردد و زمين بركاتش را خارج مي سازد و هر حقي به صاحبش مي رسد. و در ميان مردم همانند داود و محمد ـ صلّي الله عليه و آله ـ حكم مي كند و كسي موردي را براي انفاق و صدقه و كمك مالي نمايد زيرا همه بي نياز خواهند بود.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
7. امنيت عمومي: در حديث است كه خداوند فرموده است: در آن زمان امنيت را بر روي زمين مي افكنم و هيچ چيز به هيچ چيز ضرر نمي رساند و هيچ چيز از هيچ چيز نمي ترسد، تا آن جا كه حشرات و حيوانات در ميان مردم حركت مي كنند و هيچ كدام به ديگري آسيب نمي رساند.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
چنان چه از توضيحات و مستندات گذشته به دست مي آيد مدينه فاضله موعود اسلام گر چه در بعضي عناصر مثل عدالت، رفع ظلم، برابري و... با يوتوپياي مورد نظر انديشمندان و فلاسفه مشترك است ولي با آنها تفاوت ماهوي دارد. چون عدالت مطرح در مدينه فاضله اسلامي هم وسيعتر است و هم موارد شمول آن زياد است، مثل عدالت اقتصادي اجتماعي، فرهنگي و سياسي و غيره و نيز مدينه فاضله در تمام زمينه ها كه مورد غفلت انديشمندان بوده است داراي برنامه است مثل علم، رفاه و آسايش و امنيت عمومي و غيره.
از طرفي نيز بايد گفت مدينه فاضلة انديشمندان يك طرح خيالي و ايده آليستي است در حالي كه مدينة فاضله اسلامي يك طرح واقعي و عيني و رئاليستي است و بر اين مطلب گر چه دليل عقلي و فطري نيز مي شود اقامه كرد چون انسان فطرتاً طالب عدالت و برابري است و عقل نيز حكم مي كند كه اين نابساماني ها و نابرابري ها و ظلمها بايد يك روزي بيايد كه برچيده شود، دلايل نقلي متقني از قرآن و سنت دلالت دارند: خداوند در آيه 55 نور مي فرمايد: «خداوند به مؤمنان صالح از ميان شما وعده دارد كه آنان را قطعاً خليفه روي زمين خواهد كرد. همان گونه كه پيشينيان را خلافت بخشيد و دين و آييني را كه براي آنها پسنديده، پا بر جا و ريشه دار خواهد ساخت و خوف و ترس آنها را به امنيت و آرامش مبدل مي كند، آن چنان كه تنها مرا مي پرستند و چيزي را بر من شريك نخواهند ساخت و كساني كه بعد از آن كافر شوند فاسقند.
در تفسير الميزان ذيل آيه مذكور چنين مي خوانيم:
اين جامعة طيب و طاهر، با صفاتي كه از فضيلت و قداست دارد، هرگز تاكنون در جهان منعقد نشده و دنيا از روزي كه پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ مبعوث به رسالت گشته تاكنون چنين جامعه اي به خود نديده است، لاجرم اگر مصداقي پيدا كند، در روزگار مهدي (عج) خواهد بود، چون اخبار متواتري كه از پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ و ائمه ـ عليهم السّلام ـ در خصوص آن جناب وارد شده از انعقاد چنين جامعه اي خبر مي دهد.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
بنابراين كه زبان آيات و روايات زبان اسطوره اي و سمبليك نيست بلكه زبان واقعيت است چنين مدينه فاضله اي به دست حضرت مهدي ـ عليه السّلام ـ تشكيل خواهد شد. انشاء الله.

پی نوشت:
[1] . مور تامس، آرمانشهر «يوتوپيا»، ترجمه داريوش آشوري، خوارزمي، تهران، اول، 61.
[2] . اصيل، حجت الله، آرمانشهر در انديشة ايراني، ص 16 ـ 18، ص 19.
[3] . همان، ص 28.
[4] . رادمنش، عزت الله، قرآن، جامعه شناسي، اتوپيا، ص 403.
[5] . اصيل حجت الله، آرمانشهر در انديشه ايراني، ص 32.
[6] . اصيل حجت الله، آرمانشهر در انديشه ايراني، ص 32.
[7] . همان، ص 33.
[8] . همان، ص 33.
[9] . معجم الاحاديث الامام المهدي، ج 1، ص 92، برگرفته از فصلنامه انتظار، ص 155.
[10] . معجم الاحاديث الامام المهدي، ج 1، ص 92، برگرفته از فصلنامه انتظار، ص 155.
[11] . معجم الاحاديث الامام المهدي، ج 1، ص 92، برگرفته از فصلنامه انتظار، ص 155.
[12] . به نقل از فصلنامه انتظار، سال اول، ش 2، ص 156 ـ 159.
[13] . به نقل از فصلنامه انتظار، سال اول، ش 2، ص 156 ـ 159.
[14] . به نقل از فصلنامه انتظار، سال اول، ش 2، ص 156 ـ 159.
[15] . همان، ص 153.
[16] . به نقل از فصلنامه انتظار، سال اول، ش 2، ص 159.
[17] . به نقل از فصلنامه انتظار، سال اول، ش 2، ص 159.
[18] . ابراهيمي، ابراهيم، عصر ظهور، ص 62 ـ 63.
[19] . طباطبايي، سيد محمد حسين، تفسير الميزان، ترجمه محمد باقر موسوي، ج 29، ص 224.
[مدينه فاضله غير مبتني بر حق ، نه امكان وقوع دارد نه شرط بقاء و نه حتي ترجيح عقل بر ايجاد دارد و حكومت كامل حق جز با ظهور حضرت حجت تحقق نخواهد يافت .-مؤسسه تحقيقات و نشر معارف اهل البيت (ع)


منبع اصلی:
[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]

اگر ما رجعت را از نظر نقلي بپذيريم، آيا از نظر عقلي نيز قابل پذيرش ميباشد يا نه؟ ضمناً فلسفه و حكمت رجعت چيست؟


در آغاز لازم است تعريفي روشن از (رجعت) آورده، بعد جايگاه اعتقادي آن را از منظر عقل تحليل و در پايان، فلسفه و حكمت رجعت بيان خواهد شد.
رجعت در لغت به معناي يك بار بازگشتن است[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] و در اصطلاح علم كلام در عقيده شيعيان عبارت است از اينكه: خداوند گروهي از اموات را در هنگام ظهور حضرت مهدي آل محمد (عج) به همان صورتي كه در عالم ماده داشتند به دنيا بر مي گرداند، گروهي را عزيز و گروهي را ذليل مي كند و اهل حق را بر اهل باطل غلبه داده، داد مظلومان را از ستمگران مي گيرد.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
رجعت با اندك فاصله بعد از ظهور ولي عصر(عج) و پيش از شهادت آن حضرت و برپاشدن قيامت واقع خواهد شد. و بازگشت به دنيا طبق روايات اختصاص به مؤمن خالص و كافر خالص دارد. كما اينكه امام صادق _ عليه السلام _ در اين باره فرموده: بازگشت به دنيا عمومي نيست بلكه اختصاص دارد به كساني كه به مرتبه ايمان كامل و يا شرك محض رسيدند.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] ولي بازگشت گروه مؤمنان اختياري است چنانچه امام صادق _ عليه السلام _ مي فرمايد: هنگام ظهور حضرت مهدي (عج) (فرشتگان الهي) بر قبر اهل ايمان وارد مي شوند و به او مي گويند: اي اهل ايمان همانا صاحب و مولايت ظهور كرده است، اگر خواستي با اختيار و اراده خود به او مي پيوندي و يا در جوار كرامت و رحمت پروردگارت باقي بماني.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
بعد از ذكر مقدمه فوق اذعان مي داريم كه آري رجعت از ديدگاه عقل نيز ممكن و قابل پذيرش است، زيرا قدرت بينهايت خداوند ايجاب مي كند كه همانگونه كه توانسته است انسان را از نطفه به وجود آورده، پس از مردن نيز ميتواند او را دوباره به دنيا بازگرداند. زيرا قدرت خداي متعال بر همه ممكنات احاطه دارد و احدي از پيروان اديان آسماني در اين امر ترديد نداشته است.
بنابراين اگر كسي بخواهد امكان رجعت را انكار كند، بايد به يكي از دو امر گردن نهد: يا قبول كند كه زنده شدن مردگان حتي در روز رستاخيز به طور كلي محال است كه التزام به اين امر مخالف اصل پذيرفته شده عقلي و ديني _ معاد _ است. يا اينكه قدرت خداوند را نسبت به زنده كردن مردگان نفي كند در حالي كه هيچ شكي در قدرت خداوند هم وجود ندارد. بلكه اين مطلب نسبت به امتهاي گذشته بارها تحقق يافته است، و با توجه به اين كه دو فرض فوق، هر دو باطل هستند مي توان گفت هم قابليت قابل يعني زنده شدن و بازگشت به دنيا و هم فاعليت فاعل، يعني قدرت خداوند محرز و غيرقابل انكار است.
با توجه به اينكه هيچ دليل متقني بر غيرممكن بودن رجعت وجود ندارد انكار آن بدون دليل سفسطه برخلاف اصول مسلم فلسفه است. شيخ الرئيس ابوعلي سينا كلام معروفي دارد، مي فرمايد: هر مطلبي كه به گوش شما مي رسد تا مادامي كه برهان قطعي بر بطلان آن اقامه نشده است آن را در ظرف امكان قرار بدهيد.
در حقيقت بحث از نوع بحث قيامت است و به همان دلائلي كه روز رستاخيز ثابت مي شود امكان رجعت نيز قابل اثبات است و علاوه بر آن ادله جداگانه اي هم دارد، بنابراين هر گونه ترديد در مورد امكان رجعت منجر به ترديد نسبت به قيامت مي شود.
حضرت آيت الله مكارم شيرازي (دام عزه) فرمودند: بدون ترديد احياي گروهي از مردگان در اين دنيا از محالات نيست همان طوري كه احياي جميع انسانها در قيامت كاملا ممكن است و تعجب از چنين امري همچون تعجب گروهي از مشركان جاهليت از مسئله معاد است و سخريه در برابر آن همانند سخريه آنها در مورد معاد مي باشد، چرا كه عقل چنين چيزي را محال نمي بيند، و قدرت خدا آن چنان وسيع و گسترده است كه همه اين امور در برابر آن سهل و آسان است.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
گذشته از اينها بهترين دليل بر امكان يك چيز وقوع آن چيز است. هم چنانكه قرآن كريم بازگشت گروهي از مردگان امتهاي گذشته را با صراحت بيان فرموده است و تمامي مفسرين شيعه و سني در كتابهاي تفسيريشان ذكر كرده اند. با وجود اين حقيقت مسلم ديگر جاي ترديدي نسبت به رجعت باقي نمي ماند.

...
فلسفه رجعت و بازگشت به دنيا
با استفاده از آيات و روايات كه در باب رجعت وارد شده است، به چند حكمت اشاره مي كنيم:
1. رسيدن به تكامل: عالم دنيا ظرف فعليت يافتن قوه ها و تكامل استعدادها است و براي رسيدن به آخرت خلق شده است.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] تا موجودات ارزنده خويش را در دامن خود پرورش داده به تكامل مطلوب برساند، اما از آنجايي كه عدة از مؤمنان خالص به خاطر موانع و مرگهاي غيرطبيعي از ادامه اين مسير معنوي باز مانده اند. حكمت خداي حكيم ايجاب مي كند كه آنان به دنيا برگردند و سفر تكاملي خود را به پايان برسانند. چنانچه امام صادق _ عليه السلام _ مي فرمايد: هر مؤمني كه كشته شده باشد به دنيا بر مي گردد تا _ بعد از زندگي مجدد _ به مرگ طبيعي بميرد و هر مؤمني كه مرده باشد بدنيا بر ميگردد تا كشته شود (و به ثواب شهادت برسد).[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
2. كيفر دنيوي: گروهي از منافقان و جباران سرسخت علاوه بر كيفر خاص خود در رستاخيز بايد مجازاتهايي در اين جهان، نظير آنچه بعضي از اقوام سركش ديدند، ببينند و... و ممكن است آيه شريفة: و حرام علي قرية اهلكناها انهم لا يرجعون:[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] يعني حرام است بر اهل شهرهاي كه بر اثر گناه نابودشان كرديم، كه بازگردند، آنها هرگز باز نميگردند.
نيز اشاره به همين معنا باشد چرا كه عدم بازگشت را در مورد كساني مي گويد كه در اين جهان به كيفر شديد خود رسيدند و از آن روشن مي شود گروهي كه چنين كيفرهايي را نديدند بايد بازگردند و مجازات شوند.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
بنابراين هدف از بازگشت مجدد اين دو گروه، تكميل يك حلقه تكاملي براي دسته اول و تنزل به پست ترين درجة ذلت براي دستة دوم است و با توجه به اينكه رجعت عمومي نيست و اختصاص به مؤمنان خالص و كافران محض دارد، چنانچه امام صادق _ عليه السلام _ فرمود: رجعت جنبة عمومي ندارد، بلكه اختصاص دارد به كساني كه به ايمان كامل و شرك خالص رسيده باشند.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] معلوم مي شود كه اين دو مورد از حكمتهاي اساسي رجعت است.
3. ياري دين و شركت در تشكيل حكومت عدل جهاني
از آيات و روايات متعدد استفاده مي شود كه دين اسلام بر همه اديان و مكاتب موجود بشري غلبه گرديده حكومت عدل الهي به دست توانمند و با كفايت قائم آل محمد _ صلي الله عليه و آله _ جهانگير مي شود، خداوند مي فرمايد: همانا ما فرستادگان خويش و مؤمنان را در دنيا و روزي كه شاهدان برخيزند، ياري خواهيم كرد.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
از ظاهر اين آيه استفاده مي شود كه اين نصرت دسته جمعي انجام مي شود نه به صورت فردي اما از اين كه چنين نصرتي تا هنوز تحقق پيدا نكرده است، قطعاً در آينده محقق خواهد شد، زيرا وعده الهي تخلف ناپذير است. لذا امام صادق _ عليه السلام _ در تفسير همين آيه مي فرمايد: به خدا سوگند اين نصرت در رجعت است چرا كه بسياري از پيامبران و ائمه _ عليهم السلام _ در دنيا كشته شدند و كسي آنها را ياري نكردند؟ و اين مطلب در رجعت تحقق خواهد يافت.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
و نيز امام باقر _ عليه السلام _ در تفسير آيه مباركه: هو الذي ارسل...: يعني او كسي است كه رسول خود را با دين حق براي هدايت بشر فرستاد تا او را بر همه اديان پيروز گرداند. فرموده: يظهره الله عزوجل في الرجعه:[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] يعني خداوند دين حق را در رجعت بر ساير اديان برتري ميدهد.
4. انتقام و قصاص مستقيم
چه بسا افرادي در اين دنيا بودند كه از تمامي حقوقشان به عنوانهاي مختلفي محروم گشته و مظلومانه به قتل رسيده اند بدون اينكه حق او گرفته شده باشد، از حكمتهاي رجعت اين است كه خداوند، هر دو طرف را به دنيا بر ميگرداند تا شخص مظلوم به دست خود داد خود را از ظالم بگيرد. از امام كاظم _ عليه السلام _ نقل شده كه فرمود: مردمي كه مرده اند به دنيا بازگشت خواهند كرد تا انتقام خود را بگيرند، به هر كس آزاري رسيده به مثل آن قصاص مي كند و هر كس خشمي ديده بمانند آن انتقام مي گيرد و هر كس كشته شد، قاتل را به دست خود به تقاص خون خود مي كشد و براي اين منظور دشمنان آنان نيز به دنيا بر مي گردند تا آنها خون ريخته شده خود را تلافي كنند و بعد از كشتن آنها سي ماه زنده مي مانند، سپس همگي در يك شب مي ميرند، در حالي كه انتقام خون خود را گرفته و دلهايشان شفا يافته است، دشمنان آنها به سختترين عذاب دوزخ مبتلا مي شوند.[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]
امام صادق _ عليه السلام _ فرمودند:
از ما نيست كسي كه به بازگشت ما ايمان نداشته باشد و...
(بحار الانوار، ج 53، ص 92)
پي نوشت :
[1] . ابن منظور، لسان العرب، نشر ادب الحوزه، 1405 ق، ج 8، ص 114.
[2] . شيخ مفيد، اوائل المقالات، مكتبه الداوري، ص 89.
[3] . بحراني، سيدهاشم، البرهان في تفسير القرآن، تهران، آفتاب، ج 2، ص 408.
[4] . محمد باقر مجلسي، بحار الانوار، بيروت، موسسه الوفاء، ج 53، ص 52.
[5] . تفسير نمونه، دار الكتب الاسلاميه، آفتاب 1368 ش، ج 15، ص 556.
[6] . نهج البلاغه، ح 463، ترجمه محمد دشتي، نشر نسيم حيات، 1379.
[7] . بحار، ج 53، ص 40.
[8] . انبياء، 59.
[9] . تفسير نمونه، ج 15، ص 560، تاريخ نشر، 1362.
[10] . محمدرضا ضميري، رجعت، ص 55، نشر موعود، تهران، چ دوم، 1380 ش.
[11] . مؤمن، 51.
[12] . يزدي حائري، شيخ علي، الزام الناصب، قم، موسسه مطبوعاتي حق بين، 1397 ق.
[13] . بحار، ج 53، ص 64.
[14] . علي دواني، مهدي موعود، ترجمه ج 13، ص 1188، دار الكتب الاسلاميه،چ 27، 1375.
براي مطالعه بيشتر:
1. شيعه و رجعت، آيت الله محمدرضا طبسي، نجفي، ترجمه آيت الله سيد محمد ميرشاه ولد، دار النشر اسلامي، 1376، كل كتاب.
2. رجعت، محمدرضا ضميري، نشر موعود، تهران، چ دوم، 1380.



منبع اصلی:
[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]