موضوع: بحث و گفتگویی بر موضوع هسته ای در فضایی غیر تخصصی و دوستانه

با سلام و عذرخواهی از تاخیر در پاسخ دهی
قبل از اینکه به موارد مطرح شده بپردازم توضیحی مقدماتی را لازم میدانم.
کسانی که جریان مذاکرات را دنبال میکنند بهتر است بدور از پروپاگاندای رسانه ای به چند واقعیت توجه نمایند.

1- با وصف بر اینکه رهبری ساخت بمب اتم را حرام اعلام کرده اند ذخیره اورانیوم غنی شده در کشور با هر غنایی که باشد(20 درصد و یا حتی 60 درصد که بعضی نماینده ها خواستار آن بوده اند)هیچ اهرم فشاری بر علیه غرب نخواهد بود و از آن منظر کارآیی خود را از دست داده است.
2- بنا به دلیل فوق ایرانیها نمیتوانند مخالفتی با هرگونه راهکار نظارتی اعم از بازرسی سرزده و نصب دوربین در مراکز غنی سازی داشته باشند چرا که تضمین کرده اند که ایران بدنبال ساخت سلاح اتمی نیست.
تبصره:این احتمال قوی وجود دارد که در مراحل بازرسی های سرزده و سوال و جوابها و تحقیقات پی در پی ,هدفهای جاسوسی مد نظر باشد و در این جاسوسی ها , روشهای ابتکاری و خلاقیتهای طرفهای ایرانی فاش شود و همچنین نوع و نحوه تهیه قطعات و تجهیزات هسته ای لو رفته و بیم آن میرود که کارتهایی که ممکن است در آینده بکار آیند, بسوزد.
چنین ریسکی وجود دارد و اگر مذاکرات به شکست بینجامد مجبوریم تبعات چنین قماری را مدیریت کنیم. که به عقده من هزینه های احتمالی بعدی از دستاوردهای فعلی بیشتر نخواهد بود و فعلا منافع ما اینطور اقتضاء میکند.
3- توجه شما را به این نکته جلب میکنم که اوباما در نطقهای انتخاباتی و پیش از پیروزی در انتخابات بر تعامل با ایران وعده داده بود و همچنین بهتر است مدنظر داشته باشیم که گفتگوهای بین مقامات ایرانی و امریکایی در کشور عمان و قبل از انتخابات24 خرداد شروع شده بود و مقدمات کار در دوران دولت قبل فراهم آمده بود بنابراین اراده چنین توافقاتی از سوی طرفین وجود داشته است و ربطی به مشی دولت فعلی ندارد.
این واقعیات میرساند که امریکایی ها مناقع بزرگتری را دنبال میکنند که حاضر شده اند امتیازاتی به طرف ایرانی بدهند.(که در حقیقت نه امتیاز بلکه حقوق حقه ماست که مضایقه شده بود)

اما منافع امریکایی ها چه میتواند باشد؟
مسلما آنها از ترس بمب اتم ایرانی ها تن به مصالحه نداده اند چرا که لااقل از سال 2008 تمامی اتاقهای فکر مهم در امریکا تائید کرده بودند که ایران بدنبال سلاح هسته ای نیست.

به عقیده من انگیزه امریکایی ها فراتر از منافع صرفا منطقه ای است و با مناقع کلان هژمونیک و آینده اقتصادی ایالات متحده مربوط میشود است که شرح آن در این مقوله نمیگمجد.

بخش اول از مطالب مطرح شده توسط حمید گرامی را در پست قبل پاسخ گفتم و به ادامه میپردازم.

نوشته اصلی توسط Hamid

اما در قسمت دوم پستم، نقد های خودم رو به برخی پاسخهای شما بیان میکنم:
بنده از نزدیک با برخی از دانشمندانی که روی نسل دوم سانتریفیوژها کار میکردند، آشنایی داشتم و روند تحقیقاتشون رو بعضا دنبال میکردم. کار تا قبل از مذاکرات ژنو برای تکمیل فرآیند تحقیقات سانتریفیوژهای نسل دوم بسیار جدی دنبال میشد. (سانتریفیوژهای نسل دوم سانتریفیوژهایی هستند که در اونها گاز uf6 را قبل از به دوران درآوردن، از نظر الکتریکی، باردار میکنند تا بتوانند با استفاده از اون ذرات باردار و با ایجاد یک میدان الکتریکی حلقوی درون فضای استوانه ای شکل سانتریفیوژ، گاز موجود رو با سرعتی به مراتب بالاتر از 60 هزار دور در دقیقه ی سانریفیوژهای فعلی (نسل اول) بچرخانند. هر چه سرعت دوران بالاتر باشه، زمان لازم برای غنی سازی کمتر میشه و تعداد سانتریفیوژهای لازم هم کمتره.) اما همینکه ریاست سازمان انرژی اتمی عوض شد و صالحی به جای عباسی بر سر کار اومد (شاید از اونجایی که خود دانشمندان هم مطمئن بودند که این توافقنامه بالاخره امضا میشه) اغلبشون کل پروژه ی تحقیقاتی رو از بیخ و بن رها کردند و رفتند (یکیشون رو که بیشتر باهاش آشنا بودم بعد از اینکه کلا همکاریش رو با سازمان انرژی اتمی قطع کرد، الان داره روی یک پروژه ی مخابرات امن برای شبکه های نظامی وزارت دفاع کار میکنه)

عملا پروژه های تحقیقاتی کشور ما در زمینه ی هسته ای بعد از امضای این قرارداد (و حتی قبل تر از اون و با روی کار اومدن دولت یازدهم) تقریبا تعطیل شده.

92/11/28

سیاستگذاری آینده سازمان انرژی اتمی حد اکثر ظرف چند ماه آینده روشن خواهد شد و شاید انگیزه ای وجود نداشته باشد که به قول معروف" چرخ را از نوع اختراع کنیم" و حتی این احتمال وجود دارد که کنسرسیومی بین المللی تحت قراردادی مشترک به فعالیت بپردازند و با سرمایه گذاری مشترک , یکی از بزرگترین و پرسودترین سایتهای غنی سازی جهان و با جدیدترین تکنولوژی در خاک ایران راه اندازی شود.
بنابراین وقفه چند ماهه ممکن است مصداقی باشد بر مثل معروف: جلو ضرر را هر وقت بگیرید استفاده است.

جانا سخن از زیان ما میگویی! مگه امثال بنده هم همین حرف رو نمیزنیم که نباید به «اخم آمریکایی ها» و «اجازه ندادن های اونها» توجه کنیم؟
اما مگه بعد از امضای توافقنامه، در چند مرحله شرکتهای مختلف بیمه و کشتیرانی ما و برخی بانکها مجددا تحریم نشدند؟ آیا ما مذاکرات رو رها کردیم؟

واقعیت این است که تحریم جدید و مهمی به قبلی ها افزوده نشده است که ارزشش را داشته باشد مذاکرات را رها کنیم چراکه حتی اگر مذاکرات به شکست منتهی شود فضای تنفسی6 ماهه و سایر مسائل(خروج ایران از انزوای سیاسی,شکستن تابوی تعامل با ایران توسط سایر کشورهای تاثیر گذار در عرصه بین الملل و غیره)میرساند که زمان به نفع ما سپری شده است.
"ترک خوردن دیوار تحریمها" واقعیت دیگری است که در بدبینانه ترین حالت نیز قابل کتمان نیست و مثلا جلو گیری از اجرایی شدن قرارداهای تمدید شده نفتی و برگرداندن سیاست قبلی اگر نگوئیم که دیگر قابل اجرا نیست لااقل به زمان احتیاج دارد
دیگر اینکه در ظاهر صحبت از چهار میلیارد دلار پرداختهای قسطی به میان آمده است اما توجه داشته باشید که تحریم واردات غذا و دارو رفع شده است(40 درصد از بازار ارز کشور را واردات مواد غذایی به خود اختصاص داده است)که اهمیتی بیش از بعضی از سایر موارد دارد.
دیگر اینکه هزینه های اضافی دور زدن تحریم فعلا برداشته شده است و خرید هواپیما(دست دوم)و قطعات یدکی هواپیما از اهمیت ویژه برخوردارند(که با واردات آتی حتی اگر مذاکرات به شکست بینجامد برای چندین سال میتوانیم مورد استفاده قرار دهیم)

غنی سازی چند درصد در داخل کشور خط قرمز ماست؟ 20 درصد رو که دادیم. فردا روزی هم اگه بیاد و ما 3.5 درصد رو هم بدیم و در ازاش به 1.5 درصد (و یا کمتر) راضی بشیم، باز هم میشه به نوعی توجیه آورد که هنوز غنی سازی در داخل کشور داره انجام میشه و هنوز از خط قرمز نظام عبور نشده!!

هیچ چیز غیر ممکن نیست و بهترین حالت برای امریکایی ها برچیده شدن غنی سازی است , اما اگر هر کدام از طرفین از ابتدا بر شروط ایده آل خود پافشاری میکردند مسلما هیچ توافقی حاصل نمیشد و فعلا نمیتوانیم خود را مقلوب دانسته و بدترین حالت را در نظر بگیریم.
بدترین حالت زمانی میتوانست باشد که بعضی تجهیزات برچیده میشدند.

شما هم فراموش نکنید که وقتی در مذاکرات سال 82، ایران متعهد شد که غنی سازی اورانیوم رو «داوطلبانه» به تعلیق دربیاره، وقتی که دیگه نخواستیم داوطلبانه به این تعلیق ادامه بدیم و پلمپ مراکز هسته ای رو باز کردیم با قطعنامه ی سوم شورای امنیت سازمان ملل و وضع تحریمهای بین المللی روبرو شدیم. الان هم بنا به گفته ی شما، میشه در عرض کمتر از یک ساعت پروسه ی غنی سازی 20 درصد رو راه اندازی کرد و مقدار کم مورد نیاز داخل رو تامین کرد، اما همین عملیاتی که کلش به قول شما کمتر ا یک ساعت طول میکشه، مستلزم شکستن پلمپی است که به سانتریفیوژهای ما اخیرا زده شده و شکستن اونها مساوی با تحریمهای به ظاهر قانونی سازمان ملل میشه. (مگه اینکه شما به حدی به این قضیه با خوش بینی (و یا حتی با معذرت خوشخیالی) بنگرید که باور داشته باشین که بعد از 6 ماه، بازرسان آژانس خودشون میان و پلمپ خودشون رو با دستای خودشون باز میکنن و میبرن)

اولا طرفین به موقت بودن توافقات 6 ماها اذعان دارند و در ثانی در توافق نهایی کل پکیج تعهدات طرفین "بطور کامل "و با شرط" همه یا هیچ"آورده خواهد شد.
مسلما در نقشه راه مسائلی چون تامین اورانیوم 20 درصد نیز از قلم نخواهد افتاد و اما و اگری در کار نخواهد بود.

مقامات 5+1 هیچ جدول زمان بندی رو برای از سرگیری غنی سازی 20 درصد برای ایران بهش قائل نیستند.

از ابتدا چنین توافقی به مذاکرات نهایی موکول شده بود.

هرچند که از بحث دور میشیم اما به نظرم در اون صورت مسئولین کشور مطابق اونچه که در متن توافقنامه اومده، از محل پولهای بلوکه شده ی ایران که به صورت قسطی قراره به ایران برمیگرده، اجازه خواهند داشت که رادیو داروهای مورد نیاز بیماران سرطانی رو از همون کشورهای 5+1 وارد کنند و همزمان به مردم این تضمین رو بدن که انبارهای ما در گمرکات کشور، از دارو پُر هست و جای هیچ نگرانی نیست.

توانمندی های ساخت رادیو دارو , تحقیقات پزشکی,کشاورزی,صنعتی,تشخیص سفره های آب زیرزمینی, دامپروری و اصلاح نژاد, زمین شناسی و باستانشناسی و غیره زمینه هایی نیستند که بتوانیم از آنها چشم پوشی کنیم و درک چنین حقایقی از سوی هیئت ایرانی بدیهی است و مسلما در پکیج نهایی توافق خواهند شد.

بیماران سرطانی ایران مدتهاست که در خطر هستند. من نمیتونم از شما قبول کنم که کشورهای ثالثی در آینده به ایران سوخت 20 درصد بفروشند چون از واکنش آمریکایی ها میترسند. به نظرم عاقبت رادیو داروهای مورد نیاز بیماران سرطانی کشورمون، تنها از طریق واردات از همون کشورهای 5+1 خواهد بود و اگر واردات داروهای سرطانی هم به ایران با کارشکنی آمریکایی ها خللی درش ایجاد بشه (یا خدای نکرده اونها داروهای نو ترکیب خودشون رو روی بیماران ما بخوان تجربه و آزمایش کنن (کاری که فرانسوی ها در یک دوره ای با خیلی از کشورها کردن))، اونوقت خدا به داد بیماران ما برسه. چه مهاجرتهای اجباری برای درمان که آغاز نمیشه و چه ارز هنگفتی که از کشور بابت این قصه خارج نمیشه. آیا هنوزم خیال میکنید که روغن ریخته نذر امام زاده شده؟ جواب شما برای بنده در این قسمت اصلا قانع کننده نبود.

انطور نخواهد شد حتی اگر تیم هسته ای کشورمان را خائن تصور کنیم باز هم نظام زیربار نخواهد رفت و چنین نخواهد شد.
بنابراین بهتر است کمی خوش بینانه تر قضاوت کنیم(بخوانید واقع بینانه تر)
طبق این جمله ی شما یعنی لژیونرهای ما امکان داشته و داره که در توافقات موقتی، مواردی

که منافع ملی رو به خطر بندازه بپذیرن (یا حتی همین الان پذیرفته باشن) و باز هم احساس میکنم که شما تصور میکنین که بعد از اتمام 6 ماه، بندهای توافق اولیه همگی خود به خود نقض و باطل میشن و از نو شرایط چیده میشه. دوست عزیز! هر امتیازی که در توافق اولیه بدیم، 5+1 برای دور بعدی، امتیاز بزرگتری طلب میکنه و حتی به همون امتیاز قبلی هم راضی نیست. اونوقت شما انتظار دارین بعد از این 6 ماه، غنی سازی 20 درصد رو مجددا بهمون برگردونن؟

مطمئن باشید که هر سناریویی که نهایی شود مطمئنا مواد غنی شده 20 درصدی را به هر اندازه که نیاز داشته باشیم خواهیم داشت

دوست عزیز! اولا که بنده رو بر خلاف روند مورد توافق مبنی بر عدم برچسب زنی به یکدیگر در دسته ی مغرضین قرار دادید و ثانیا متن توافقنامه ی امضا شده، حرف دیگری میزنه و ادعاهای شما رو نقض میکنه (بند سوم از گام اول):
بنابراین ادعای شما مبنی بر اینکه کارهای ساختمانی در اراک در حال انجامند، صحیح نیست. یعنی ادعای شما درباره ی اینکه تجهیزات این رآکتور هم در جاهای دیگر تکمیل میشه و اون هم در حال انجامه، باز هم صحیح نیست. برنامه هایی از این دست نه تنها طبق روال معمول دنبال نمیشن و نخواهند شد، بلکه با قبول از طرف مقامات خودمون، متوقف شده (و همونطور که پیش از این استدلال کردم متوقف هم باقی خواهد ماند)

عین عبارات آقای صالحی [برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]:
بر اساس توافق ژنو گفته شده است که در مدت 6 ماه برخی تجهیزات عمده را نصب نکنیم اما این اقدامات لطمه‌ای به کار راکتور وارد نمی‌کند.

وی گفت: در حال حاضر تمامی سوخت‌های مشابه سوخت اصلی راکتور اراک (DUMMY) ساخته شده است.
همچنین رییس سازمان انرژی اتمی ایران با بیان اینکه نیروگاه آب سنگین اراک خط قرمز ماست گفت: [برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]

[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]ایران تغییراتی ‌در طراحی راکتور آب سنگین اراک ‌خواهد داد تا این نیروگاه پلوتونیوم کمتر تولید کرده و نگرانی‌های کشورهای غربی از این پلوتونیوم این نیروگاه را ـ که ممکن است برای ساخت سلاح هسته‌ای استفاده شود ـ بر‌طرف کند.

ثالثا بنده دستپاچه نیستم. بنده بیشتر از هر چیز نگرانم.

من هم نگرانم ولی بهتر میدانم که در حال حاضر به لژیونرها اعتماد کنم و آنها را ساده لوح و واداده تصور نکنم.



موفق باشین.

نوشته اصلی توسط farzad-a

با سلام و عذرخواهی از تاخیر در پاسخ دهی
قبل از اینکه به موارد مطرح شده بپردازم توضیحی مقدماتی را لازم میدانم.

من هم نگرانم ولی بهتر میدانم که در حال حاضر به لژیونرها اعتماد کنم و آنها را ساده لوح و واداده تصور نکنم.

موفق باشین.

سلام
جناب فرزاد گرامی!
خواهشا یکبار برگردید و پست آخر خودتون رو با دقت یه نگاهی بهش بندازید. آیا جز وعده های دلخوش کن برای تسکین خودتون و بنده، چیز دیگه ای توش میشد یافت؟ اینکه جنابعالی مدام به بنده تلویحا توصیه کنین که «نگران نباش، حتما این مورد در توافق نهایی لحاظ میشه. این احتمال وجود داره که اصلا سرمایه گذاری خارجی در بخش هسته ای در ایران توسط کشورهای دنیا صورت بگیره و ...» با عرض معذرت چیزی جز آرزو و آمال کورکورانه نیست. ما صحبت از آرزوهامون که نمیخوایم بکنیم. ما داریم روی واقعیاتی که اطرافمون داره اتفاق میفته قضاوت میکنیم. تقریبا هیچ مورد منطقی که بخوام از پست شما نقل قول کنم و در موردش منطقا اشکال بگیرم نیست. چرا که اکثرا توصیه به اعتماد و خوش بینی و آرزوی اومدن یه روز خوب و ... از نوشته های شما استنباط میشه.

از طرفی خودتون اذعان میکنید که مشکل غربی ها با ایران در مسئله ی هسته ای، تولید سلاح نیست. و از طرف دیگه ای هم باز خودتون موارد متعدد استفاده های صنعتی و غیر صنعتیِ غنی سازی 20 درصد رو نام می برید، اما نمیدونم چرا باز هم امیدوارید که زمانی که مسئولین مذاکره کننده ی ما، خواستار استفاده از مواهب متعدد این فن آوری صلح آمیز میشن، غربی ها این حق رو برای ایران متصور خواهند شد؟ بعد دراومدید به من میگید که نگران نباش، حتما در توافق نهایی این موارد لحاظ خواهد شد و مسئولین مذاکره کننده ی ما این چیزا رو یادشون نمیره که مطرح کنن. مگه من معتقدم که یادشون میره یا از عمد میخوان خیانت کنن که بنده رو دشمن تیم مذاکره کننده ی خودی سعی میکنین جلوه بدین؟ بنده دارم میگم غربی هایی که خودتون هم اعتراف میکنین که قابل اعتماد نیستن و خواستار ممانعت کردن در برابر «ایران پیشرفته و صنعتی» رو دارن، چطور بعد از اینکه مقامات مذاکره کننده ی ما (که حتی یادشون هم باشه که دستاوردهای فن آوری صلح آمیز هسته ای رو در مذاکرات نهایی مطرح کنن) این قبیل مسائل رو مطرح کردن، غربی ها بخوان کوتاه بیان و اجازه ی استفاده از این فن آوری های صلح آمیز رو در جهت پیشرفت صنعتی کشورمون بدن؟؟ مقامات کشورهای غربی که حاضر نیستن در کشور ما غنی سازی 20 درصد انجام بشه و خیلی که ما زور بزنیم بتونیم اونها رو بر سر خرید اورانیوم غنی شده از خارج قانع کنیم، چطور اجازه خواهند داد که به قول شما کنسرسیوم خارجی برای ساخت یکی از پیشرفته ترین رآکتورها یا مراکز غنی سازی در ایران تشکیل بشه؟ واقعا تناقضی نمیبینین در جمله هاتون؟

مسئله اصلا و ابدا اعتماد کردن به لژیونر های خودمون یا اعتماد نکردن به اونها نیست. مسئله اصلی این وسط خوش بینی به آمریکاست که در موافقانِ توافقنامه ی ژنو داره موج میزنه. مقام معظم رهبری هم بارها توصیه کردند که چهره ی آمریکا رو افرادی در داخل «بزک» نکنند! که متاسفانه کو گوش شنوا؟

ضمن اینکه وقتی بنده ی نوعی دارم میبینم همین لژیونرهایی که الان در حال مذاکره کردن هستند در سال 81 هم در تیم مذاکرات بودند و در سال 82 دستاوردی رو به بار آوردند نتیجه اش 21 ماه تعطیلی کامل همه ی فن آوری هسته ای مون بود که صراحتا بنا به تعبیر مقام معظم رهبری «عقب نشینی» و «پسرفت» نامیده شد، حق بدید که خیلی هم ته دلم اونطوری که شما منتظر هستید، به اونها اعتماد نداشته باشم. این تیم، امتحان خودش رو یکبار در سال 81 پس داده و خیلی هم نمره ی خوبی نگرفته.

توصیه میکنم که مستند «من روحانی هستم!» رو ببینین. اینطوری که شما از تیم مذاکره کننده ی فعلی و دولت حمایت میکنید، خودشون در اون مستند از خودشون اینطور دفاع نمیکنن و گاها اشتباهات خودشون رو قبول هم کردند.


موفق باشین.
92/12/5

نوشته اصلی توسط Hamid

سلام
جناب فرزاد گرامی!
خواهشا یکبار برگردید و پست آخر خودتون رو با دقت یه نگاهی بهش بندازید. آیا جز وعده های دلخوش کن برای تسکین خودتون و بنده، چیز دیگه ای توش میشد یافت؟

با سلام
همه چیز را نمیتوان در فضای عمومی مطرح کرد که بخشی را خودتان بهتر از من میدانید.
فقط همین بس که با پتانسیل نقد فعلی , برای تامین نیاز اورانیوم غنی سازی شده 5 نیروگاهی که در برنامه دارند حدود000 250 سانتریفیوژ می بایست ساخته,نصب و راه اندازی شوند.
شاید توافقاتی حاصل شود که مجبور نشویم چرخ را دو باره اختراع کنیم و سعی و پولمان را خرج تحقیقات تکمیلی و بهره وری بیشتری کنیم.
اینکه خوشبینی من و اعتمادی که به گروهی خبره دارم واقع بینانه تر است و یا حرف کسانی که بانیان روشهای آزمایش پس داده ای بوده اند که کشور را به وضع کنونی کشانده دیر یا زود مشخص خواهد شد.
من به نوبه خود شجاعت عذرخواهی را خواهم داشت و امیدوارم دیگران نیز همینطور باشند.

توجه شما را به مقاله آقای موسویان جلب میکنم(در رسانه امریکایی المانیتور)
یک مقاله مستدل و تاثیرگذار از هزار شعار و نفرین و آرزوی مرگ کردن میتواند موثر تر باشد.

نیاز انرژی هسته ای ایران چقدر است؟

دور جدید مذاکرات هسته ای روز ۲۰ فوریه پایان یافت. حاصل مذاکرات، توافق بین ایران و قدرت های جهانی بر روی چارچوبی بود که طبق آن نحوه اقدام و برنامه زمانبندی مذاکرات، برای رسیدن به یک توافق جامع و نهائی ظرف چهار ماه آینده پیش بینی گردیده است. کاترین اشتون، رئیس روابط خارجی اتحادیه اروپا در این رابطه گفت: "ما سه روز بسیار پر ثمری را پشت سر گذاشتیم. (در خلال مذاکرات) توانستیم موضوعاتی را که باید برای رسیدن به یک توافق جامع و نهائی روی آن ها بحث شود شناسائی کنیم". یکی از چالش هائی که مذاکرات با آن روبرو خواهد گردید تعیین میزان واقعی انرژی هسته ای مورد نیاز ایران است. دلیل این امر آن است که طبق قرارداد موقت ژنو راه حل نهائی باید شامل "یک برنامه غنی سازی باشد که توسط طرفین تعریف می گردد، برنامه ای که شاخصه های آن با موافقت طرفین و منطبق با نیازهای عملی، با محدودیت های مورد توافق در خصوص دامنه و سطح فعالیتهای غنی سازی، ظرفیت غنی سازی، محل هایی که در آن غنی سازی انجام می شود و ذخایر اورانیوم غنی شده برای دوره زمانی که مورد توافق قرار می گیرد، تعیین می گردد" (تاکید از ماست).

انرژی هسته ای از شکافته شدن هسته اورانیوم یا پلوتونیوم، بر اثر شلیک یک نوترون به هسته عناصر مزبور ایجاد می گردد. بر اثر این فرآیند انرژی عظیمی بصورت حرارت و تشعشع آزاد می شود. این انرژی صرف تبدیل آب به بخار می گردد و سپس بخار ایجاد شده برای گرداندن توربین های بخاری برای تولید برق به کار گرفته می شود.

انرژی هسته ای منبع مهمی برای تولید برق به شمار می رود و انتظار می رود تا آینده قابل پیش بینی هم چنان این جایگاه خود را حفظ کند. رآکتور های هسته ای در سراسر جهان رو به افزایش اند. تا این تاریخ یعنی فوریه ۲۰۱۴، تعداد رآکتور های در حال کار در سراسر دنیا ۴۳۴ و ظرفیت تولید برق آن ها ۳۸۰۰۰۰ مگاوات است. در عین حال، ۷۰ رآکتور دیگر در حال ساخت و ۱۷۳ رآکتور نیز در حال طراحی است. بر اساس گزارش ژانویه ۲۰۱۴ انجمن جهانی هسته ای "بیش از ۴۵ کشور در حال شروع فعالانه برنامه های هسته ای به منظور تولید نیرو می باشند".

تعیین نیاز عملی ایران محتاج بررسی و در نظر گرفتن سهم بهینه انرژی هسته ای از سبد انرژی کشور برای تحقق یک رشد پایدار است. مقامات مسئول ایران به من گفته اند که اساس تصمیم گیری تهران برای تولید انرژی هسته ای مطالعات متعددی است که میزان تولید را بر پایه سهم بهینه این انرژی از سبد تولید برق کشور تعیین می کند.

مطالعات مختلف به نحوی پایدار بر اهمیت انرژی هسته ای تاکید دارند. بطور مثال مطالعه ای که توسط انستیتوی تحقیقاتی استانفورد در سال ۱۹۷۳ صورت گرفته بود نشان می داد که ایران تا سال ۱۹۹۴ به نیروگاه های هسته ای با ظرفیت ۲۰۰۰۰ مگاوات نیاز خواهد داشت. مطالعه مشترکی در سال ۱۹۹۴ توسط موسسه عالی پژوهش در برنامه ریزی و توسعه و دانشگاه صعتی شریف، برای یافتن سهم بهینه انواع گزینه های تولید برق، صورت گرفت. طبق مطالعه مزبور از کل مصرف ۵۲۰۰۰ مگاوات در شبکه سراسری، سهم بهینه برق هسته ای حدود ۱۱۰۰۰ مگاوات، معادل ۲۰ درصد ظرفیت شبکه تعیین گردیده بود. موضوع قابل توجه این است که مطالعه مزبور بر اساس قیمت نفت بشکه ۳۰ دلار صورت گرفته بود. به این ترتیب می توان گفت که با افزایش بهای نفت به بیش از بشکه ای ۳۰ دلار سهم بهینه تولید برق با استفاده از سوخت های فسیلی کاهش یافته و سهم بهینه انرژی هسته ای افزایش خواهد یافت.

در مطالعات سازمان انرژی اتمی ایران برای ارائه به شورای عالی انرژی، ظرفیت بهینه برق هسته ای برای سال ۲۰۲۱ معادل ۱۰۰۰۰ مگاوات یعنی ۵/۱۲ درصد کل برق مورد نیاز تعیین شده است. در آخرین بررسی ها با کمک توانیر و با استفاده از نرم افزار WASP که مدلی است کامپیوتری برای برنامه ریزی و توسعه سیستم تولید نیرو، سهم بهینه انرژی هسته ای در سال ۲۰۳۱ معادل ۸۰۰۰ مگاوات از مجموع ۱۲۰۰۰۰ مگاوات مصرف پیش بینی شده در آن سال، توصیه شده است.

برخی چنین استدلال می کنند که محارج ساخت تاسسیات زیر بنائی و نیز هزینه های بالاسری در بوشهر اضافه کردن ۱۰۰۰ مگاوات به شبکه برق سراسری را توجیه نمی کند. این استدلال درستی است. بر اساس مطالعات انجام شده توسط سازمان انرژی اتمی ایران می باید بین دو تا چهار راکتور دیگر در بوشهر بنا گردد تا طرح، از نظر اقتصادی توجیه پذیر باشد. به همین دلیل هم بطور معمول در پروژه های تولید نیرو چهار تا شش راکتور در کنار یکدیگر بنا می شوند. بطور مثال ترکیه و امارات برنامه خود را با چهار رآکتور آغاز کرده اند.

بر اساس این ملاحظات ایران تصمیم گرفت ساخت چهار نیروگاه دیگر را با همکاری روسیه در دستور کار قرار دهد. انتظار می رود که ساخت اولین نیروگاه از این سری، در سال ۲۰۱۴ و نیروگاه دوم نیز دو سال پس از آن در بوشهر آغاز گردد. پس از آن به فاصله هر دو سال ساخت یک نیروگاه دیگر شروع خواهد شد.

یکی از بحث هائی که علیه برنامه هسته ای ایران ارائه می شود این است که ایران به عنوان کشوری با منابع عظیم نفت نیازی به انرژی هسته ای ندارد. اما وقتی ما به عقب باز می گردیم می بینیم که ایران در سال ۱۹۵۷ به تشویق دولت آیزنهاور برنامه هسته ای خود را آغاز کرد. در دهه هفتاد شاه برنامه های بلند پروازانه ای را در ارتباط با برنامه هسته ای پی گیری می کرد. وی در نظر داشت که تا سال ۱۹۹۴، با کمک آمریکا، ۲۳ نیروگاه در ایران برپا کند. مایه تعجب است که این بحث ها در آن زمان که جمعیت ایران یک سوم جمعیت امروز آن بود به میان کشیده نشد.

در هر حال این استدلال که ایران نیازی به انرژی هسته ای ندارد، دو موضوع افزایش تصاعدی جمعیت و نیز اضافه شدن روز افزون اتوموبیل ها را در ایران نادیده می گیرد. مصرف داخلی ایران ظرف یک دهه، یعنی از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۰ از ۳/۱ میلیون بشکه در روز به ۹/۱ بشکه افزایش یافت که این امر حکایت از یک افزایش ۵۰ درصدی دارد. از طرفی بعید نیست که وضعیت اندونزی، که از یک صادر کننده نفت، امروزه به یک وارد کننده تبدیل شده در ایران نیز تکرار شود.

مطالعه ای که اخیرا توسط مجمع جهانی اقتصاد صورت گرفته کشور های جهان را برحسب امنیت انرژی رده بندی کرده است. جالب توجه است که ایران بین ۱۲۴ کشور در مرتبه ۱۰۲ قرار گرفته است. البته این به این معنا نیست که مشکلات ایران در رابطه با انرژی همگی از فقدان انرژی هسته ای سر چشمه می گیرد. اما واضح است که ایران در زمینه انرژی باید دست به اقدامات دامنه دار، از جمله بهینه سازی سهم انرژی هسته ای بزند.

تصمیم عربستان برای ساخت نیروگاه های هسته ای ضربه سنگینی به هواداران این نظریه که غول های نفتی نیازی به انرژی هسته ای ندارند، وارد کرد. در آوریل ۲۰۱۰ حکومت عربستان اعلام کرد: "توسعه انرژی اتمی برای جوابگوئی به نیاز روزافزون پادشاهی (عربستات)، جهت تولید برق، تولید آب شیرین، و کاهش اتکا به منابع در حال تخلیه هیدروکربنی، امری است اساسی. بر اساس گزارش مجمع جهانی هسته ای عربستان ساخت ۱۶ نیروگاه هسته ای را ظرف بیست سال آینده در دستور کار خود قرار داده است. نخستین واحد قرار است که در سال ۲۰۲۲ راه اندازی شود.

کشور صاحب نفت دیگری، یعنی امارات متحده عربی، با جمعیتی کمی بیش از پنج میلیون نفر، و مساحتی معادل ۸۵۰۰۰ کیلومتر مربع – در برابر ایران با جمعیت ۷۷ میلیون نفر و مساحتی معادل ۶/۱ میلیون کیلومتر مربع – نیز در حال پیمودن همان راه است. گزارشی که در ماه فوریه منتشر گردیده نشان می دهد که تا سال ۲۰۲۰ چهار نیروگاه اتمی، مجموعا معادل یک چهارم انرژی آن کشور را تولید خواهند کرد. ۳۵ درصد کار دو نیروگاه نخست تکمیل شده است.

درچارچوب توافقنامه ژنو و در جهت رسیدن به توافق نهائی، مذاکرات آتی بین ایران و کشور های 1+5 بر روی نیاز واقعی ایران متمرکز خواهد شد. توجیه ایران باید بر پایه بهینه سازی هزینه تولید انرژی بنا شود. این امر برای تعیین سطح غنی سازی و میزان آن حائز اهمیت فوق العاده ایست. به این منظور ایران باید مطالعه ای به روز شده در باب میزان بهینه سهم انرژی اتمی کشور، برای تولید نیرو در سال های پیش رو، جهت تحقق یک رشد اقتصادی با ثبات تهیه و ارائه نماید.

[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]

نوشته اصلی توسط farzad-a

با سلام
همه چیز را نمیتوان در فضای عمومی مطرح کرد که بخشی را خودتان بهتر از من میدانید.

سلام.
من چیزی از اینکه این دولت چه جیزاهایی رو صلاح دونسته منتشر نکنه نمیدونم. فعلا که هر چیزی که به صلاح کمتر نقد شدنِ این دولته منتشر نمیشه. وگرنه همین افرادی که امروز دم از محرمانه بودن مذاکرات میزدند، در زمان مذاکره کردن جلیلی، بدون اینکه حتی بدونن در مذاکرات چه اتفاقی افتاده، بر خلاف اونچیزی که واقعا اتفاق افتاده بود، تخریب میکردند چرا که صوت همه ی جلسات مذاکره، ضبط می شد و به سمع و نظر مقامات مسئول و ذیربط در کشور میرسید و با تخریبهای صورت گرفته تطابقی نداشت. اما الان که چرخ روزگار، مسئولیت رو به گردن همونها انداخته، بهتر دونستند که همه ی فعالیتها محرمانه بمونه.

فقط همین بس که با پتانسیل نقد فعلی , برای تامین نیاز اورانیوم غنی سازی شده 5 نیروگاهی که در برنامه دارند حدود000 250 سانتریفیوژ می بایست ساخته,نصب و راه اندازی شوند.
شاید توافقاتی حاصل شود که مجبور نشویم چرخ را دو باره اختراع کنیم و سعی و پولمان را خرج تحقیقات تکمیلی و بهره وری بیشتری کنیم.
اینکه خوشبینی من و اعتمادی که به گروهی خبره دارم واقع بینانه تر است و یا حرف کسانی که بانیان روشهای آزمایش پس داده ای بوده اند که کشور را به وضع کنونی کشانده دیر یا زود مشخص خواهد شد.
من به نوبه خود شجاعت عذرخواهی را خواهم داشت و امیدوارم دیگران نیز همینطور باشند.

بهتره هیچگاه فراموش نکنید که همینکه امروزه تیم مذاکره کننده ی ما و سرتیم اونها (ظریف) میتونن با صراحت در مذاکرات و کنفرانسهای خبری از این گزاره دم بزنند که «وضعیت فن آوری هسته ای در ایران به نقطه ی غیرقابل بازگشت رسیده» (گزاره ای که بارها و بارها از سوی دولتمردان کنونی هم تکرار شده) حاصل عملکرد همونهایی هستش که به زعم شما بانیان روشهای آزموده ای بودند که کشور را به وضعی کشانده که مسئولین امروزی بتونن اون رو دستمایه ی مذاکرات خودشون بکنن وگرنه همین تیم فعلی بانیان روشهای آزموده ی دیگری بودند که اگر میخواستیم امروزه بر مبنای دستاوردهای اونها حرکت کنیم، طبق اعتراف خودشون الان حتی 3 تا سانتریفیوژ هم در کشور نداشتیم که بچرخند نه 19 هزار تا. اون موقع هیچ موضع برتری در مذاکرات برای لژیونرهای محبوب جنابعالی اصلا وجود نداشت که بخوان روش مانور بدن.

هر چند که گمان نکنم اثر کنه ولی توصیه میکنم وجدانتون رو عمدا به خواب نزنید و کمی هم از طعنه انداختن هاتون کم کنید.

ضمنا باز هم مشاهده میکنم که شما بر مدار «شایدها» دنبال تحقق آرزوها هستید. اما بنده هیچوقت اینطور نیستم و نخواهم بود. باز هم تاکید میکنم که اینجا قرار نیست از آرزوهامون بگیم و بحث کنیم. قراره بر اساس واقعیاتی که میبینیم، نقد و بررسی و قضاوت کنیم.

توجه شما را به مقاله آقای موسویان جلب میکنم(در رسانه امریکایی المانیتور)
یک مقاله مستدل و تاثیرگذار از هزار شعار و نفرین و آرزوی مرگ کردن میتواند موثر تر باشد.

بنده هم مجددا توجه شما رو به مستند «من روحانی هستم» جلب میکنم. در اون مستند همین جناب موسویان صراحتا اعتراف میکنه که در مذاکرات سال 81 «گول خوردیم»! چنین شخصی با چنین سابقه ای و درحالیکه هم اکنون هم در ویرجینای امریکا زندگی میکنه و حقوقشو از دولت آمریکا به عنوان استاد دانشگاه پرینستون میگیره، چطور برای بنده و شما دلسوزتر از خودمون شده؟ چطور مقاله ی یک عضو تیم مذاکره کننده ای که دستاوردش بنا به تعبیر مقام معظم رهبری «پسرفت و عقب نشینی» بود و الان رویی برای بازگشت به ایران رو هم قطعا نداره، از سوی شما مقاله ای «مستدل و تاثیرگذار» لقب میگیره اما انتقادات احزاب، جریانات، اساتید دانشگاه های داخلی و اقشار مختلف مردم اسمش میشه «شعار و نفرین و آرزوی مرگ کردن»؟؟ طعنه نزدن هاتون رو هم مدام در حال نشون دادن هستید.


موفق باشین.
92/12/6

می خواهم یه سئوال غیر تخصصی بپرسم. فقط دوست دارم بدون هیچ تعصبی به اون پاسخ بدیم...
دیشب تا بحال دود غلیظی ناشی از آتش سوزی در پالایشگاهٰ، اصفهان و شهرهای اطرافشو در بر گرفته. نه توی اخبار دقیقا میزان خسارت و اطلاعات درستی درباره میزان آلودگی داده می شه و نه برنامه ای برای کم کردن تاثیر آلودگی بر مردم وجود داره! هنوز خبری از استانداری و مراکز بهداشتی بابت این موضوع اعلام نشده و ... مردم به زندگی عادی خودشون ادامه می دهند بدون اینکه بدونند این بوی روغن سوخته موجود در هوا چقدر می تونه مضر باشه.

این دسته حوادث بار ها اتفا افتاده و بعد از مدتی فراموش شده و تنها چیزی که باقی مانده این فکر است که ما هیچ برنامه دقیقی برای پیشگیری از عواقب اتفاقات غیر طبیعی نداریم.

... حالا با این اوصاف چقدر می تونیم امنیت ساکنین اطراف تاسیسات هسته ای رو تامین کنیم...؟؟؟ آثار این تاسیسات دود روغن نیست که بشه ازش گذشت و به جند نفر سرطان ریه و آلرژی های شدید تمام بشه.

گزارشی از بي خاصيتي توافق هسته‌اي بر سفره مردم در سالگرد انتخاب حسن روحانی: گرانی‌های کلیدی!

3 آذر 1392، توافق هسته‌اي ژنو به امضاي محمدجواد ظريف و وزراي خارجه کشورهاي 1+5 رسيد. ساعاتي بعد حسن روحاني اعلام کرد که «با امضاي اين توافق، سازمان تحريمها شکسته است.» متعاقباً رسانه هاي اصلاحطلب و حاميان دولت يازدهم، توافق ژنو را «توافق قرن» خواندند و هر روز خبرهاي دهان پرکني از باز شدن گره هاي اقتصادي کشور را منتشر مي کردند. مردم کشورمان نيز به اميد اين که واقعاً اين توافق سبب رفع تحريمها خواهد شد و تأثير مثبتي بر سفره و معاش آنها خواهد داشت، چشم انتظار نتايج آن ماندند و از معايب بزرگ آن که تعليق برنامه هست هاي کشور بود، چشم پوشي کردند.


اکنون بيش از 6 ماه از توافق ژنو گذشته است و هرچند تبليغات فراوان دولت روحاني درباره مزاياي توافق هستهاي ژنو، مدتها است که فروکش کرده؛ اما مردم همچنان چشم انتظار وعده هايي هستند که گفته مي شد با اجراي اين توافق نصيب کشور مي شود. مردم 6 ماه پس از توافق ژنو به مشکلات اقتصادي که با آن روبرو هستند، نگاه مي اندازند که آيا تغييري در زندگي آنها رخ داده يا خير؟ آيا توافق ژنو توانسته موجب بهبود نرخ بيکاري، تورم، گراني ها و شاخص هاي مهم اقتصادي کشور شود؟ آيا تعليق فعاليتهاي هسته اي، سبب چرخيدن چرخ کارخانه ها و زندگي مردم شده است؟


در گزارش پيش رو به مقايسه شاخص هاي مهم اقتصادي کشور و قيمت کالاهاي اساسي و پرمصرف مردم پيش از توافق ژنو و وضع حاضر مي پردازيم تا مشخص شود که تعليق فعاليت هاي هسته اي کشور، چه سودي به سفره هاي مردم رسانده است. بهترين قاضي براي پاسخ به اين سؤالات و ارزيابي تأثيرات توافق ژنو بر اقتصاد کشور، آمارهاي رسمي دولت است.

(برای مشاهده ی سایز اصلی، روی عکس کلیک کنید)

منبع: هفته نامه 9 دی




موفق باشین.
93/3/24

سلام.

ببخشید وسط بحث مفیدتون وارد شدم.

چون در عنوان تاپیک قید شده: فضای دوستانه و غیر تخصصی، بنده هم چند تا نکتۀ دوستانه و غیرتخصصی (درحد سواد خودم) عرض میکنم:

1- عده ای معتقدند برای پیشرفت کشور، باید ارتباط مفید و همه جانبه (اقتصادی، علمی، سیاسی، صنعتی و...) با دنیا داشته باشیم. (مثل تیم فعلی و حامیانش)

عده ای هم معتقدند برای پیشرفت کشور، لزومی به ارتباط با دنیا (منظورم آمریکا و غرب) نیست. (مثل دولت قبلی و حامیانش)

پس هیچکدوم از این 2 گروه، خائن و وطن فروش نیستند. هدف و کلمه مشترک هر 2 تفکر، پیشرفت کشور هست. و هر 2 گروه، اگر حرفی میزنند و پیشنهادی میدند، برای پیشرفت و اوج گرفتن کشور هست.

********************

2- مرجع پاسخگویی به برخی شبهات، مسئولین ذی ربط هستند. نه افراد بی ربط!

مثلا: عده ای میگن به واسطه توافق نامه ژنو، فناوری هسته ای ما متوقف شد، سانتریفیوژها متوقف شدند، فاجعه رخ داد و... ولی صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی اعلام میکنه: تولید هیچ سانتریفیوژی متوقف نشده و نخواهد شد. و فعالیت هسته ای ما با قدرت به کار خودش ادامه میده. و فقط چیزی رو متوقف کردیم که حالا حالاها هیچ احتیاجی بهش نداریم.

من به عنوان یک جوان عادی و عامی جامعه، صحبت های رئیس و متولی انرژی هسته ای برام مرجع و منبع هست. نه صحبت های افراد غیرمسئول و غیرمتخصص.

یا درمورد آزاد شدن پولهای بلوکه شده، برای من سخنان سخنگوی دولت قابل استناد هست، نه سخنان برخی رسانه ها و افراد متفرقه.

[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]

و بقیه مسائل...

پس به عنوان برادر کوچکتر، از شما خواهش میکنم در این مسائل، به سخنان افراد ذی ربط اعتماد کنید، نه افراد غیر متخصص یا غیر مسئول.

مثلا در مسئله هسته ای، سخنان علی اکبر صالحی، هم به واسطه تخصص و تحصیلاتش (دکترای مهندس هسته ای) و همچنین مسئولیتش (ریاست سازمان انرژی اتمی) مستند تر و قابل اعتماد تر از سخنان افرادی مثل حاج آقا نبویان و حاج آقا رسایی و... هست! قطعاً چنین افرادی، بیشتر از صالحی، اطلاعات و تخصص ندارند.

****************************

3- در جواب دوستمون که گفت:

اگر به مبحثی به نام عزت معتقد هستید

یک حرف تکراری میزنم:

عزت و غرور ملی، صرفاً به "نه گفتن" به آمریکا و غرب، و یا غنی سازی اورانیوم نیست. کشوری که روز به روز ارزش پولیش کمتر بشه، اوضاع اقتصادیش وخیم تر بشه، به لحاظ صنعتی عقب افتاده تر بشه، تعداد بیکاران و معتادان و دزداش بیشتر بشه، به لحاظ بین المللی منزوی تر بشه و... قطعاً در اذهان عموم مردم و کارشناسان (داخلی و خارجی) عزت و غرورش کم و کمتر میشه.

اگر عزت و غرور، صرفاً به توانایی نظامی و اتمی و البته "نه گفتن" به آمریکا باشه، پس لابد کره شمالی بشکۀ عزت هست دیگه!

پس خواهشاً انقدر عزت و غرور ملی رو به غنی سازی و "نه گفتن" به آمریکا گره نزنیم.

برای اینکه بتونیم در جهان، به عنوان یک کشور قدرتمند و تأثیرگذار، مطرح باشیم، باید در همه ابعاد، (مخصوصاً اقتصادی و صنعتی) پیشرفته باشیم.

هدف تیم مذاکره کننده فعلی هم همین هست. که با کاهش تنش ها و فشارهای خارجی، با فراغ بال بیشتری برای بهبود اوضاع داخلی کشور کار کنه.

***************************

4- زمان خاتمی هسته ای ما پلمپ شد، که شاید به نظر بعضی دوستان، نوعی خیانت محسوب بشه. ولی اگر نگاهی به کارنامه کلّی (مخصوصاً اقتصادی) دولت در اون مقطع بندازیم، به نکته ای میرسیم:

در اون مقطع حساس، که آمریکا با جورج بوش، افغانستان و عراق رو گرفت و دور تا دور ایران رو محاصره کرد و طبق برخی اخبار محرمانه، سودای جنگ با ایران رو داشت، و فعالیت هسته ای ما بهانه ای برای فشار هرچه بیشتر آمریکا و غرب علیه ایران بود، دولت خاتمی با متوقف کردن فعالیت هسته ای، سعی در ایجاد آرامش نسبی و کاهش تنش ها داشت. که نتیجه هم گرفت.

علاوه بر اینکه خطر جنگ احتمالی از بیخ گوشمون گذشت، فشارها و تحریم ها علیه ایران هم کاسته شد، و به همین دلیل، در اون مقطع، نظم و ثبات کم سابقه در بازار داشتیم، تورم 12 درصدی داشتیم، که در تاریخ بعد از انقلاب، این میزان تورم پایین، بی سابقه بود. و...

من نمیخوام بگم کار خاتمی درست بود یا غلط. فقط خواستم بگم که اون کار به هیچ عنوان خیانت نبود. شاید پلمپ کردن اشتباه بود(شاید هم نبود)، ولی قطعاً خیانت نبود.

************************

5- در پستهای بعضی دوستان در این تاپیک دیدم که گفتند هیچ نکته مثبتی در وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم دیده نمیشه.

واقعاً بی انصافی هست اگر این ثبات نسبی در بازار رو نادیده بگیریم.
همه فکر میکردند با اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها، با افزایش قیمت زیادی مواجه بشیم. ولی اینچنین نشد. و انصافاً بازار تا حد زیادی کنترل شد.

من خودم بازاری هستم، و از نزدیک شاهد هستم که قیمت اجناس (مخصوصاً مواد غذایی) نسبت به چند ماه پیش، افزایش چندانی نداشت. (افزایش داشت، ولی نه به اون شدت 3-2 سال قبل)

درحالی که بعد از اجرای فاز اول هدفمندی، بازار به هم ریخته بود و هیچ کنترلی روی قیمتها وجود نداشت.

درضمن، یادآوری میکنم که کاهش تورم به معنای کاهش قیمت ها نیست. بلکه به معنای کاهش نرخ رشد قیمت هاست. و تورم هم که طبق آمار، رو به کاهش هست.
هرچند وضعیت فعلی، اصلاً آرمانی نیست و خیلی باید کار بشه.

مسئله اقتصاد و صنعت، زمان بَر هست و برنامه ریزی طولانی مدت میطلبه. قطعاً با گذشت زمان، عملکرد دولت مشخص خواهد شد.

ان شاءالله که روز به روز شاهد پیشرفت کشور در همه ابعاد باشیم.

یاعلی.

عده ای هم معتقدند برای پیشرفت کشور، لزومی به ارتباط با دنیا (منظورم آمریکا و غرب) نیست. (مثل دولت قبلی و حامیانش)

تصحیح کنید لطفا جمله را
(مثل دولت قبل )صحیح نیست
بنویسید (نظر مقام معظم رهبری امام خامنه ای)