موضوع هسته ای از حیث حقوقی ,سیاسی و فنی, مقوله ای تخصصی است که تشریح زوایای پیدا و پنهان آن به سادگی میسر نیست مخصوصا وقتی یکی از طرفین گفتگو(و یا هر دو طرف )از مردم عادی و ناآشنا به مسائل تخصصی باشد.
به عبارت دقیقتر اگر چنین مباحثاتی را به "داستان تشریح فیل در تاریکی"تشبیه کنیم شاهدیم که در تبئین ابعاد و زوایای "موضوعی چند وجهی" به گونه ای عمل شده است که دائما آحاد جامعه با ضد و نقیضها و ابهامات روبرو میشوند و سرآخر نمیدانند که عملکرد دولت یازدهم به بُردی که ادعای آنرا دارند منجر خواهد شد و یا باختی که منتقدین توافق اخیر, زنگهای خطرش را می نوازند!
لذا به عنوان کسی که مدتها است موضوع هسته ای را دنبال کرده و اطلاعاتی عمومی و غیر تخصصی کسب کرده است و بدون هیچ ادعایی سعی دارم در سایت نور آسمان به موضوع ورود کنم و با توجه به اینکه از جمله کسانی هستم که تا اینجای کار نمره قبولی را به دولت روحانی میدهم سعی خواهم کرد که داشته هایم را با دوستان در میان بگذارم که شاید به نتایجی دقیقتر و واقع بینانه تر برسیم.
با این توضیح که پس از طرح سوالات به پاسخی مختصر و ابراز عقیده شخصی بسنده کرده ام.
هر کدام از پاسخها که از نظر دوستان قانع کننده نیست لطفا مشخص کنند که توضیح تکمیلی داده شود البته چه بهتر که ضمن مختصر نویسی از طرح شعار و متلک نیز خود داری کنیم.
بعضی از سوالاتی که به ذهن من رسید عبارتند از:
1- آیا در متن توافقنامه "حق غنی سازی" به رسمیت شناخته شده است؟
پ: خیر به صراحت چنین حقی به رسمیت شناخته نشده است.
2- آیا هدف نهایی امریکایی ها تعطیلی سایتهای هسته ای ایران است؟
پ: خیر .
ایده آل و آرزوی امریکایی ها تعطیلی سایتها بوده و هست اما آنها به این واقعیت پی برده اند که "امکان تعطیل کردن فعالیتهای هسته ای ایران وجود ندارد" بنابراین فعلا مبنا را بر درک واقعیت گذاشته و علیرغم میلشان به چنین حقیقتی گردن نهاده اند که ایران میتواند مثل سایر کشورها,غنی سازی و فعالیتهای هسته ای صلح آمیز داشته باشد.
3-آیا با حصول توافقات هسته ای روابط ایران و امریکا عادی خواهد شد.
پ: خیر
به عقیده من اولا موضوع هسته ای بین ایران و امریکا هرگز بطور کامل حل نخواهد شد و برای همیشه مشاجراتی در پی خواهد داشت . ثانیا بعد از حصول توافقات نسبی, دو کشور به فاز دیگری از روابط وارد خواهند شد که در بهترین حالت میتوان آنرا" جنگ سرد" نامید.چراکه تضاد ایدئولوژیک جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا قابل حل شدن نیست اما تقابل مستقیم آنقدر برای طرفین پرهزینه خواهد بود که فعلا ترجیح داده اندکه در ظاهر, آتش بس اعلام کنند ولی هیچ تضمینی وجود ندارد که "آتش زیر خاکستر "در آینده شعله ور نشود.
3- آیا در نهایت تحریمها رفع خواهد شد؟
پ: خیر
هرگز تحریمهای امریکا علیه ایران بطور کامل رفع نخواهد شد.با این توضیح که اهرم فشاری بنام "تحریم" یکی از ابزارهای کسب منافع سیاسی و مخصوصا اقتصادی امریکایی ها است که حتی در رابطه با کشورهایی که ظاهرا با امریکا متحد هستند نیز مورد استفاده قرار میگیرد چه رسد به ایران
4- آیا در رابطه با موضوع هسته ای , دولت روحانی به مردم ایران دروغ گفته است.
پ: خیر دروغ نگفته است اما حقیقت را نیز بطور کامل نگفته است.
5- آیا از امضای توافقنامه مقدماتی ژنو متضرر شده ایم؟
پ : به طور قطع خیر
میتوانست منفعت بیشتری نیز برایمان داشته باشد اما تا هیمنجای کار نیز بسیار بسیار مفید بوده است.
6- آیا در توافقی که تحت عنوان برد-برد از آن یاد میشود دو طرف به یک میزان سود برده اند؟
پ: خیر قطعا اینطور نیست.
در پایان چانه زنی ها و کشمکش ها , طرفین به توافقی مقدماتی رسیده اند که در بعضی ابعاد به نفع طرف غربی و بعضی دیگر به نفع طرف ایرانی بوده است.
نوع منافع طرفین نامتناجس است و نمیتوان از نظر کمّی آنها را قیاس کرد که کدام طرف بیشتر سود برده است اما حقیقتی که نباید از آن غافل شد اینکه هر دو طرف از زیان بزرگی که میتوانست در آینده به آنها وارد شود فارغ شدند که این فراغت از جنگ, بزرگترین منفعت هر دو طرف است.
7- آیا از اساس اقدامات هسته ای با توجه به هزینه های که بدنبال داشته است به نفع ایران و ایرانی بوده است؟
پ: خیر
سرمایه گذاری هسته ای در مقایسه با سایر اولویتهای اقتصادی مثل کشاورزی,ناوگان ریلی,صنایع نفتی و غیره به صرفه نبوده است اما در شرایط خاص ایران, چاره ای جز این برایمان باقی نگذاشتند و مخصوصا در حال حاضر از اولویتهای بلا منازع سیاسی-اقتصادی کشور است و می بایست به انجامی نیک برسد.
8- آیا تعطیلی موقت(و حتی دائم)غنی سازی 20 درصد و بالاتر به منافع کشور لطمه وارد کرده است؟
پ:در مجموع "خیر"
با توجه به اینکه ریسکی در تامین میزان اورانیوم غنی شده مورد مصرف در راکتور تهران, تولید رادیو داروها,تحقیق کشاورزی و غیره وجود ندارد و از سوی دیگر تجهیزات غنی سازی مربوطه دست نخورده باقی مانده و در هر زمان قابل راه اندازی هستند نمیتوانیم چنین توافقی را به معنای شکست تلقی کنیم و در جایی که برای کسب منافعی کلان تر(نفس امضاء توافقنامه) زیر بار زور رفته ایم خود را از حیث کسب منافع نیز مغبون بدانیم.
مسلما اگر میتوانستیم هیچ امتیازی به حریف ندهیم بهتر و عادلانه تر بود اما رقیب هم دست و پا بسته و تسلیم نیست که به عدالت تن دهد و شرایط ما را بپذیرد.
پ ن:
1-بهتر است سوالات بصورت تک تک مورد بررسی قرار گیرند.
2- پیشنهاد میکنم این تاپیک به تالار "بحث آزاد" و یا "مناظره"منتقل شود