موضوع: دانستنی هایی در مورد زایمان در آب

بدانید دانستنی هایی در مورد انواع زایمان و معیارهای انتخاب این زایمان بیشتر آشنا شوید .

زایمان در آب ، موضوعی است که خانم های باردار درباره آن سوالات زیادی دارند. این روش در واقع به دنیا آوردن نوزاد در وان یا یک استخر آب گرم است. در کشورهای غربی این روش خیلی طرفدار پیدا کرده است و در بیمارستان های زیادی انجام می شود اما در کشور ما ، بیمارستان های معدودی این نوع زایمان را انجام می دهند.
این زایمان مزایای خود را دارد و قبل از هر گونه تصمیم گیری باید وضعیت جسمی زن باردار کنترل شود. به عنوان مثال، فرد مبتلا به دیابت، فشار خون، بیماری قلبی و… ممکن است نتواند به طور طبیعی در آب زایمان کند. پس از بررسی کامل وضعیت جسمی زائو، پزشک می تواند این نوع زایمان را به بیمار پیشنهاد کند.
در اتاق زایمان یک وان با طول یک و ۲۰ یا یک و ۵۰ با ارتفاع حدود ۷۵ سانتی متر با آب گرم حدود ۳۷ تا ۳۸ درجه پر می شود. هنگام قرار گرفتن بیمار در آب، نظر وی را درباره دمای آب می پرسند تا به خواسته او دمای آب تنظیم شود. همانند زایمان طبیعی به زن باردار آموزش زایمان در آب داده می شود. این کار یا از طریق شرکت در کلاس یا اطلاع رسانی پزشک به زوجین، انجام می شود تا آمادگی کامل پیدا کنند.
برخی از خانم ها ترجیح می دهند، با شروع دردهای زایمانی وارد آب شوند زیرا آب یک حالت بی وزنی ایجاد می کند و درد را کاهش می دهد. به طور کلی احساس درد در حالت زایمان فیزیولوژیکی طبیعی و در محیط خشک، فقط به لگن وارد می شود. درحالی که در آب این درد به تمام قسمت های بدن پراکنده می شود و در نتیجه زائو درد کمتری را تجربه می کند.
مزایای دیگر این روش این است که هنگامی که زائو، نوزاد را به دنیا می آورد به داروی کمتری نیاز دارد زیرا استروئید موجود این داروها برعکس عمل می کند اما در زایمان در آب این گونه نخواهد بود. از طرفی میزان برش هایی که برای خروج جنین انجام می دهیم در زایمان در آب کمتر است زیرا تمام عضلات لگن برای خروج جنین فشار وارد می کند و خروج جنین به آب راحت تر انجام می شود. از آن جا که در این روش زایمان بچه در آب به دنیا می آید، این ایراد وجود دارد که آب زیادی وارد ریه نوزاد می شود اما در صورت حضور کادر مجرب، آب وارد دهان نوزاد نمی شود.
انتقادی که گروه اطفال و نوزادان وارد می کند این است که چه لزومی دارد که ما سلامت نوزاد را به خطر بیندازیم. اما اکثر آمارهای کشورهای اروپایی ، استرالیا و آمریکا نشان می دهد که هیچ گونه خطری برای نوزاد وجود ندارد، به شرطی که مادر باردار مناسب انتخاب شده باشد. انتقاد دیگری که به این روش وارد شده، موضوع عفونتهاست اما اگر دقت شود و همه وسایل ضروری در دسترس باشد هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد. اگر در صورت آلودگی آب با خون یا مدفوع نوزاد یا مادر ، بلافاصله آب تعویض شود و برای هر بار یا مرحله استخر ضدعفونی شود، مشکل عفونت وجود ندارد. پزشکان سایر کشورها معتقدند که اگر زایمان با همراهی همسر بیمار باشد، می تواند یک زایمان بسیار خاطره انگیز و آرامش بخش باشد.
در روش زایمان به صورت کانگورویی که هم به صورت طبیعی و هم در آب انجام می شود، نوزاد بلافاصله روی پوست مادر قرار می گیرد؛ این روش نیز خیلی طرفدار دارد و آمار سزارین را پایین می آورد.
در سزارین مصرف مسکن ها زمان شیردهی را به تاخیر می اندازد. این در حالی است که با روش زایمان در آب مادر اعتماد به نفس پیدا می کند. به سرعت از جا بلند می شود و شیردهی را آغاز می کند. به همین دلیل است که باید روش زایمان در آب در کشور ترویج شود. این روش علاوه بر فوایدی که دارد، کم هزینه نیز است.
در صورت داشتن اضافه وزن، لازم است مادر برای این نوع زایمان وزن خود را پایین بیاورد. زیرا عوارض چاقی مانند فشار خون، دیابت و… زایمان در آب را ناممکن می کند. بنابراین در تمامی دوران بارداری باید وزن زائو کنترل شود. همچنین در روز قبل از زایمان باید روده ها تخلیه شود. کیسه آب مادر نیز نباید پاره شده باشد در غیر این صورت زایمان در آب انجام نمی گیرد.
نکاتی دیگر درباره زایمان در آب
به مزیت ها و احتمالا ضررهای زایمان در آب نیز در ادامه، به نقل از Webmd اشاره شده است.
*زایمان در آب برای زنانی که مشکلات بارداری ، عفونت یا خون ریزی شدید ندارند، مفید است.
*مادر نباید تبخال داشته باشد زیرا عفونت به راحتی از آب به نوزاد منتقل می شود.
*زمان بارداری باید کامل طی شده باشد یا اینکه پس از ۳۷ هفته زایمان انجام شود.
خطرات احتمالی زایمان در آب
*بر اثر کمبود اکسیژن، ممکن است مغز نوزاد آسیب ببیند.
*قورت دادن آب
*انتقال عفونت های جدید به نوزاد از طریق آب آلوده
ملاک انتخاب زایمان در آب
*برخی افراد معتقدند که این نوع زایمان طبیعی تر است و یک تجربه کم استرس برای خود و نوزاد است
*زائو احساس کنترل روی زایمان دارد
*ایجاد سبکی می کند
*با ایجاد آرامش، مادر می تواند بهتر روی زایمان تمرکز کند
*عضلات مادر را آرام می کند و جریان خون را بهبود می دهد
*پارگی واژن را کاهش می دهد و در نتیجه به بخیه کمتری نیاز پیدا می کند
*زمان زایمان و نیاز به بی حسی کاهش می یابد

زایمان دراب روشی است که طرفداران خاص خود را دارد


به نوشته سایت ایران درمان، سابقه تحقیق و تجربه زایمان در آب به دهه ۱۹۶۰ میلادی در دو کشور شوروی سابق و فرانسه باز می گردد. در حال حاضر حدود ۶۰ درصد بیمارستان های انگلستان امکان زایمان در آب را برای خانم های باردار فراهم می کنند.
در واقع در این زایمان فقط منافع نوزاد و مادر مطرح است. آب گرم مورد استفاده به انتقال آسان تر نوزاد از کانال زایمانی به فضای بیرونی کمک می کند.
مزایایی که برای مادر مطرح است شامل کنترل بهتر درد زایمان و کاهش عوارض زایمان است. البت ه بستگی به شرایط مادر دارد در زایمان در اب جریان خون در مادر افزایش یافته همچنین شواهد علمی متعددی از بهبود دردهای کمری به دنبال آب درمانی در افراد مختلف وجود دارد که طرفداران زایمان در آب از این شواهد نیز در اثبات کارآمدی این روش زایمانی استفاده می کنند.
اما یکی از عوارض زایمان طبیعی، آسیب دیدگی ناحیه پرینه- فاصله بین واژن و مقعد- در اثر فشار خانم باردار حین زایمان است. زایمان در آب به دلیل کمک به شل شدن بیشتر ناحیه پرینه، می تواند تا حدی از بروز این عارضه جلوگیری کند. همچنین بروز خونریزی پس از زایمان در روش زایمان در آب طبق ادعای برخی منابع کمتر است.



اما مخالفان زایمان در آب به معایبی از آن اشاره می کنند. احتمال بروز عفونت بیشتر در مادر و نوزاد، کند شدن روند زایمان و عدم امکان ارزیابی دقیق خونریزی مادر از جمله موارد اصلی انتقاد به این روش زایمان است.
البته طرفداران زایمان در آب برای برطرف کردن هر کدام از این انتقادات، راه حل هایی پیشنهاد می کنند.
بیمارستان شهید اکبرآبادی اولین مرکزی در شهر تهران است که شرایط زایمان در آبرا فراهم کرده است.این بیمارستان مرکز اموزشی دانشگاه ایران هست

در زایمان طبیعی، برای اینكه فرآیند زایمان زودتر به پایان برسد و مادر درد كمتری تحمل كند، به او آمپول فشار تزریق می شود، اما در زایمان در آب به تزریق آمپول فشار نیازی نیست.

در زایمان طبیعی، برای اینكه فرآیند زایمان زودتر به پایان برسد و مادر درد كمتری تحمل كند، به او آمپول فشار تزریق می شود، اما در زایمان در آب به تزریق آمپول فشار نیازی نیست، زیرا آب به دلیل خاصیتی كه دارد موجب تنظیم انقباضات می شود.

فرآیند زایمان در آب به دو صورت انجام می شود. در یك روش، مادر قبل از زایمان در آب قرار می گیرد و در زمان خروج جنین از آب خارج می شود.

در شیوه دیگر، مادر از زمان شروع درد زایمان در آب قرار می گیرد و تا زمان خروج جنین در آب می ماند. در واقع، مادر تحت نظر عامل زایمان، زمانی كه دهانه رحم به اندازه چهار تا پنج سانتی متر باز شد (مرحله فعال زایمان)، وارد آب می شود. ورود به آب قبل از این زمان به دلیل اثر تسكین دهنده زیاد آب ممكن است به تاخیر در مراحل بعدی زایمان منجر شود.

مزایای زایمان در آب برای مادر

افزایش ترشح اكسی توسین درون ساز:

در زایمان طبیعی، برای اینكه فرآیند زایمان زودتر به پایان برسد و مادر درد كمتری تحمل كند، به او آمپول فشار تزریق می شود، اما در زایمان در آب به تزریق آمپول فشار نیازی نیست، زیرا آب به دلیل خاصیتی كه دارد موجب تنظیم انقباضات می شود.

نیاز كمتر به اپیزیوتومی (برش ناحیه پرینه) هنگام زایمان، گاهی برای اینكه نوزاد راحت تر به دنیا بیاید، لازم است برش كوچكی در ناحیه پرینه ایجاد شود.

اما در زایمان در آب به این برش نیازی نیست. آب حالت ارتجاعی و انقباضی بیشتری به عضلات دهانه رحم می دهد و در برخی موارد كه لازم است دهانه رحم حدود چند میلی متر دیگر باز شود، نیازی به اپیزیوتومی نیست.

كاهش مداخلات پزشكی:

در زایمان طبیعی، بسیار پیش می آید كه فرآیند زایمان كند و گاه حتی متوقف می شود. در این مواقع، عامل زایمان مجبور به مداخلات پزشكی و گاهی نیز انجام سزارین می شود.

ازجمله مداخلات پزشكی می توان به تزریق اكسی توسین (آمپول فشار)، داروهای تسكین دهنده و مخدر، ضداسپاسم ها، انجام جراحی، استفاده از دستگاه مكنده برای بیرون كشیدن نوزاد، استفاده از فورسپس (چنگك)، یا انجام سزارین نام برد. اما حین زایمان در آب، در اكثر موارد، به این گونه مداخلات پزشكی نیازی نیست.

كاهش نیاز به مسكن ها:

ازجمله خواص دیگر آب خاصیت آرامش بخشی آن است. آب تا حد قابل توجهی موجب آرام شدن عضلات می شود و بنابراین به استفاده از مسكن ها نیازی نیست.

كاهش قابل توجه زمان زایمان:

از آنجا كه دهانه رحم باید حدود ۱۰ سانتی متر باز شود تا نوزاد قادر به متولد شدن باشد، هرچه این زمان طولانی تر شود، مادر درد بیشتری را متحمل خواهد شد. در زایمان طبیعی، این زمان به حدود ۱۰ ساعت می رسد اما در زایمان در آب مدت زمان زایمان حدود یك ونیم تا دو ساعت كاهش می یابد.

كاهش فشار بر بزرگ سیاهرگ زیرین:

بزرگ سیاهرگ زیرین وظیفه خون رسانی به قسمت های پایین بدن مادر را برعهده دارد و از پشت رحم عبور می كند. هنگام زایمان در آب، با توجه به اینكه بدن مادر و جنین در آب سبك تر می شود، این رگ كه در واقع از زیر جنین عبور می كند تحت فشار جنین نخواهد بود و خون رسانی به قسمت های تحتانی راحت تر انجام می شود. ضمن اینكه جریان خون جفت نیز افزایش می یابد و باعث بهبود اكسیژن رسانی به جنین می شود.

از دیگر مزایای زایمان در آب عبارت اند از:

۱) افزایش انقباضات موثر رحم،

۲) افزایش گردش خون در رحم،

۳) افزایش ترشح آندروفین ها،

۴) كاهش تحریكات حسی،

۵) كاهش خفیف فشار خون،

۵) افزایش قطر لگن.

مزایای روان شناختی زایمان در آب نیز عبارت اند از:

۱) احساس بی وزنی و شناوری،

۲) توانایی تحرك بیشتر و قرار گرفتن در وضعیت های مختلف

۳) احساس رضایتمندی از زایمان،

۴) مشاركت فعال در روند زایمان،

۵) كاهش ترس و خشم و اضطراب،

۶) افزایش میزان خودآگاهی و هوشیاری هنگام زایمان.

۷) افزایش حس پذیرش نوزاد،

۸) احساس آرامش و اطمینان و لذت به دلیل ویژگی آرامش بخشی آب،

۹) افزایش ارتباط متقابل مادر و كودك (رابطه سمبلیك).

مزایای زایمان در آب برای نوزاد

درد زایمان همواره موجب ترس مادران از زایمان بوده و در بسیاری مواقع نیز آنها را از تولد فرزند دوم ترسانده است. گاه اتفاق می افتد كه مادر به دلیل درد زایمان رغبتی به بغل كردن نوزاد خود ندارد.

این در حالی است كه هرچه فاصله بین به دنیا آمدن و شیر خوردن نوزاد كمتر باشد، احتمال بروز عفونت در نوزاد نیز كمتر خواهد بود. از سوی دیگر، نوزاد پس از تولد به شدت به قند نیاز دارد كه این ماده در شیر مادر به وفور یافت می شود.

بنابراین، زایمان در آب، به دلیل كاهش چشمگیر درد، مادر را قادر می سازد به محض تولد نوزاد او را در آغوش بكشد و شیر بدهد. مساله دیگری كه گهگاه هنگام زایمان طبیعی رخ می دهد خطر افتادن نوزاد و برخورد او با اجسام است كه ممكن است به آسیب دیدن نوزاد منجر شود.

علاوه بر این، عامل زایمان باید برای شروع تنفس نوزاد اقداماتی انجام دهد كه این مسایل در زایمان در آب لزومی ندارد. در زایمان طبیعی، عامل زایمان به محض به دنیا آمدن نوزاد از روش هایی مانند مالش كف پا و كمر نوزاد برای تحریك شروع تنفس استفاده می كند كه در زایمان در آب این كارها لزومی ندارد. بنابراین، نوزاد احساس آرامش بیشتری خواهد كرد.

زایمان در آب موجب بهبود جریان خون مادر می شود و جریان خون نوزاد را نیز افزایش می دهد. این وضعیت، هوشیاری نوزاد و افزایش تحرك وی را به همراه خواهد داشت.

زایمان در آب یكی از راه های كاهش درد زایمان است. در سایت انجمن درد ایران آمده است كه، در صورت تشخیص طبیعی بودن زایمان، روش های بسیاری برای كاهش درد زایمان و احساس رضایتمندی از فرآیند آن وجود دارد.

ازجمله این روش ها می توان به استفاده از تكنیك های تنفسی، تن آرامی و تمركز، انتخاب وضعیت های مختلف زایمانی، استفاده از ماساژ، استفاده از گرما یا سرمای موضعی، گذراندن مراحل قبل از زایمان در وان آب گرم، و زایمان در آب اشاره كرد.

همچنین استفاده از رایحه های طبیعی چون عطر گل شمعدانی، اسطوخودوس و رز، استفاده از آواهای مذهبی، آوای قرآن و موسیقی، برخورداری از حمایت همراه در هنگام زایمان، استفاده از طب فشاری، استفاده از طب سوزنی، تزریق زیرجلدی آب مقطر در ناحیه ساكروم، یوگاتراپی، و استفاده از هیپنوتیزم از دیگر روش های موثر برای كاهش درد زایمان هستند.

سخن آخر اینكه شناخت و انتخاب هر كدام از این روش ها به مادران كمك می كند كه درد كمتری را طی فرآیند زایمان تحمل كنند. برای اثربخشی برخی از روش های فوق نیاز است كه دردوران بارداری اقدام شود. مادران عزیز برای انتخاب و استفاده از هریك از این روش ها می توانند با پزشك یا مامای خود مشورت كنند.