موضوع: واژه های مامايی پر کاربرد دوران بارداری

Alpha fetoproteine ( آلفا فيتو پروتئين )
نوعی پروتئين است که در دوران بارداری، کبد جنين آن را می سازد.
اين پروتئين وارد خون مادر می شود و با اندازه گيری ميزان آلفا فيتو پروتئين خون مادر از آن برای آزمايش های غربالگری کمک می گيرند.
اين آزمايش (آلفا فيتو پروتئين) در تعيين برخی از ناهنجاری ها مانند نقائص عصبی و نخاعی کمک کننده است.


Amniotic Fluid ( مايع آمنيوتيک )
مايع شفاف تقريبا مايل به زرد رنگ است که داخل رحم در دوران بارداری، جنين در آن شناور بوده، دور آن را کيسه ای ضخيم(غشای آمنيوتيک) فراگرفته است.


Amniotomy (آمنيوتومی)
آمنيوتومی پاره کردن غشای ( پرده) آمنيوتيک يا همان کيسه آب است.
روشی برای تحريک و القای زايمان است.
در گذشته با سر سوزن انجام می شد ولی امروزه ابزار پلاستيکی و يک بار مصرف برای انجام آن به کار می رود.
پيشتر ها اين روش در مامايی بيشتر به کار می رفت ولی در مامايی (Natural) و نيز مامايی نوين از آن کم تر استفاده می شود.


Amniocentesis (آمنيوسنتز)
آزمايشی در دوران بارداری است که در آن مقدار کمی از مايع آمنيوتيک برای آناليز برداشته می شود.
تقريبا در هفته های ۱۵ تا ۲۰ انجام می شود و می تواند ناهنجاری های کروموزومی مانند نشانگان( سندروم) سيستيک فيبروزيس و ... را نشان دهد.
همچنين برای تشخيص جنس جنين، احتمال خطر ابتلا به اسپينا بيفيدا( حالتی که در آن مغز و يا نخاع جنين رشد و نمو کامل ندارند) به کار می رود.

Birth Canal (مجرای زايمان)
مجرا يا کانالی است که بين دهانه ورودی واژن و گردن رحم قرار دارد.
نوزاد پس از خروج از رحم از اين راه به دنيای بيرون پا می گذارد.

Birth Mark (علامت يا نشان تولد)
وجود رنگدانه (پيگمانتاسيون) روی پوست نوزاد در هنگام تولد است.
برخی نوزادان هنگامی که بدنيا می آيند علامتی روی پوست شان است و وقتی با پزشک مشاورتان در ميان می گذاريد، می گويد چيز مهمی نيست و نشان تولد است.

Braxton Hicks Contractions (انقباضات برکستون – هيکس)

انقباض های رحم در مرحله نخست بارداری است.
به آن دردهای کاذب زايمانی و يا تمرينی برای انقباض زايمانی نيز می گويند.
اين انقباض ها سبب بازشدن سرويکس نمی گردند و بی خطر به شمار می آيند.

Chorionic Villi
پرز ها و برآمدگی های ظريف و انگشت مانند جفت بلاستوسيست است که به ديواره رحم می چسبد و در اثر تکامل، جفت را بوجود می آورند.


chorionic villus sampling (CVS)

آزمايش نمونه برداری جفتی: اين آزمايش بين هفته های ۱۰ و ۱۲ بارداری انجام می شود و می تواند مانند آمنيوسنتز برخی از ناهنجاری های کروموزومي و اختلالات ژنتيک را نشان دهد.
هم چنين با کمک اين آزمايش می توان جنسيت نوزاد و احتمال خطر اسپينا بيفيدا را هم تخمين زد.

Dilatation ( ديلاتاسيون )
باز و گشاد شدن دهانه رحم (سرويکس) در هنگام زايمان است.
با اين کار امکان خروج سر جنين فراهم می گردد.
در برخی سقط ها با بازشدن دهانه رحم (ديلاتاسيون)، محصول بارداری خارج می شود.

(Ectopic pregnancy(EP بارداری نابجا ( حاملگی خارج رحمی)

اگرتخمک بارورشده در جايی به جز حفره رحم کاشته شود، آبستنی خارج رحمی است.
بيشتر موارد در محل آمپول لوله که گشادتر است کاشته می شود اما می تواند در تخمدان، سرويکس و يا حفره شکمی نيز قرار داشته باشد.

Eclampsia (اکلامپسی)
اکلامپسی يک عارضه جدی در بارداری است که با فشارخون بالا و ادم همراه است و از پره اکلامپسی بسيار شديدتر است.
اگر پيشينه ابتلا به پره اکلامپسی يا اکلامپسی را داشتيد، حتما زير نظر گروه مامايی برای باردارشدن اقدام کنيد.

EDD Estimated Delivery Date (زمان تخمين زده شده برای زايمان)
زمانی است که گروه مامايی تان پس از اين که دريافتيد، باردار هستيد به شما اعلام می کند که در آن تاريخ، احتمالا زايمان خواهيد داشت.

Embryo (رويان)
تخمک بارور شده توسط اسپرم است.
به شکل سلول هايی سازمان يافته است و از مرحله مورولا ( Moroula )تا هفته ۱۰ بارداری به اين نام خوانده می شود.

Fetus) Foetus) (جنين)
هشت هفته پس از از بسته شدن نطفه تا هنگام زايمان، دوره جنينی است.
از هفته ۱۰ بارداری، ديگر رويان نيست و جنين ناميده می شود.

Gravida (بارداری)
گراويد يعنی چندمين باری است که يک زن باردار می شود.
تعداد بارداری. نخستين بارداری را نخست زا يا پرايمی گراويد primigravida , و بارداری بيش از يکی را چندزا يا مولتی گراويد Multigravida می نامند.


HCG (اچ سی جی) Human Corionic Gonadotropin
نوعی هورمون بارداری است و در خون و ادرار يافت می گردد.

Implantation (لانه گزينی)
لانه گزينی يا کاشته شدن.
رسيدن بلاستوسيست به رحم و جايگزين شدن آن در اندومتر رحم است.

Incompetent Cervix( سرويکس نارسا )
نارسايی و عدم کفايت دهانه رحم(سرويکس) است.
عامل مهمی است که در بررسی های سونوگرافی سه ماهه نخست و نيز در سقط ها، اهميت دارد.
در سونوگرافی هفته های پايين طول سرويکس را اندازه می گيريم.

Lanugo (لانوگو)

لانوگو واژه ای لاتين است به معنای کرک. موهای کرکی و نازک جنين است که بدن جنين را می پوشاند.
اين ها نخستين موهايی هستند که فوليکول های مو ی جنينی آن را ساخته اند و بسيار نرم و اغلب بدون رنگدانه هستند.
اگر چه لانوگو حدود ماه هفتم تا هشتم می ريزد، اما گاه درهنگام تولد روی بدن نوزادتان مشاهده می کنيد.
هيچ جای نگرانی نيست زيرا اين موها ظرف چند روز تا هفته خودبخود از بين می روند.

Lightening (سبک شدن )
در اواخر بارداری، پايين آمدن جنين، سبب خالی شدن قسمت بالايی شکم مادر و وارد شدن فشار به اعضای داخلی می گردد.

Linea Nigra (خط سياه )
خطی تيره که در دوران بارداری، از از ناف در وسط به طرف پايين شکم امتداد می يابد.
افزايش هورمون های استروژن و پروژسترون خون و شايد افزايش هورمون محرک ملانوسيت غده هيپوفيز در بارداری با تاثير بر سلول های سازنده ملانين سبب تغيير رنگ پوست گردد.
ملانين سبب تيرگی پوست به ويژه در جاهايي که کک و مک يا ماه گرفتگی دارد می شود.
اين تيرگی ها درچهره، هاله (دور)و نوک پستان، لبيا های ناحيه تناسلی، زير بغل، کشاله ران وناف بيش تر است.
بيشتر تيرگی های پوست بدن پس از زايمان، کم رنگ تر می شوند اما نواحی يادشده ، به هر حال از آن چه که پيش از باردای بوده اند تيره تر می گردند.

LMP Last Menstural Period (نخستين روز از آخرين عادت ماهانه)
نخستين روز از آخرين عادت ماهانه است.
برای تعيين زمان تقريبی زايمان و نيز پيدا کردن هفته بارداری، داشتن زمان دقيق (LMP)اساسی است.
بر اساس توافق های جهانی، بارداری ها را بر اساس هفته محاسبه و بررسی های مامايی نيز بر اين اساس هفته ای انجام می شود.
اساس برای اين معيار هفته ای، LMP يا همان « نخستين روز از آخرين عادت ماهانه» است.

Abortion (سقط)
هنگامی ممکن است شرايطی سبب شوند که بدن زن باردار نسبت به مشکلی واکنش نشان دهد.
ممکن است خون ريزی، گرفتنگی عضلات (کرامپ) شکمی و در پايان، ازدست رفتن بارداری رخ دهد.
خارج شدن محصول بارداری يعنی بيرون آمدن جنين از درون رحم را که ک منجر به ختم بارداری گردد، سقط گويند.

Moroula ( مورولا )
بخشی از تکامل تخمک بارور شده است(بين زيگون و بلاستوسيست). مرحله ای که تخم، به ۳۰ سلول تقسيم شده است.

Oxytocin (اکسی توسين)
نوعی هورمون است که در بارداری سبب تحريک انقباض رحم می گردد و پس از زايمان نيز سبب خروج شير می شود.


Palmar Erythema ( اريتم کف دست)
اريتم کف دست در دوران بارداری در اثر اتساع يا پاره شدن مويرگ ها رخ می دهد.
افزايش هورمون استروژن آن را پديد می آورد.
بيشتر در زنان سپيد پوست ديده می شود و قرمزی و خارش کف دست را به همراه دارد.
اگر چه در برخی موارد قرمزی و دردناکی کف پا هم گزارش شده است. پس از زايمان از بين می رود و ارزش بالينی ندارد.

Pica ( ويار)
احساس تمايل به خوردن خوراکی ها و يا مواد عجيب در دوران بارداری.
پيکا نياز به مراجعه به پزشک دارد.
اگر تمايل به خوردن زغال، برنج خام و يخ و برفک يخچال و .... داريد، با پزشک تان در ميان بگذاريد.

Placenta (جفت)
عضوی که خون و مواد غذايی را از مادر به جنين می رساند.


Quickening (لگد زدن جنين)
تکان خوردن و لگد زدن جنين است.
حرکت های جنين در داخل رحم مادر که مادر هم آن را احساس خواهد کرد.


Rhesus Factor عامل ارهاش (آر اچ)
نوعی پروتئين که در گلبول های خون. اگر مادر فاقد اين پروتئين باشد، Rh منفی است و اگر جنين او دارای اين پروتئين باشد، Rh مثبت است و ناسازگاری Rh می تواند مشکلاتی ايجاد نمايد.

Spider Naevi ،Spider angioma ، Spider Veins ( خال عنکبوتی)
لکه هايی شبيه به عنکبوت که در اثر گشاد شدن يا پارگی مويرگ ها پديدار مي گردند.
بيشتر در زنان سپيد پوست و در نواحی چهره، گردن، بخش های بالايی قفسه سينه و بازو ديده می شود.

trimester (سه ماهه)
يعنی سه ماهه. دوران بارداری به سه سه ماهه تقسيم می گردد: سه ماهه نخست، سه ماهه دوم و سه ماهه سوم بارداری.

Varicose Veins ( واريس)
بازشدگی و گشادی سياهرگ ها که که اغلب در ساق ها و يا راست روده (رکتوم) ديده می شود.
در دوران بارداری واريس شايع است.

Yolk sac (کيسه زرده)
کيسه ای چسبيده به رويان است.
رگ های خونی و گلبول های سرخ اوليه در آن جا تشکيل می شوند.

Zygot ( تخم )
توپی از سلول هايی که در اثر تقسيم سلول اوليه تخمک لقاح شده بوجود می آيد.