موضوع: فضیلت انتظار موعود

امام صادق(علیه ‏السلام) فرمودند: کسی که بمیرد، در حالی که منتظر ظهور باشد، مثل کسی است که با قائم در خیمه او باشد، بلکه مثل شمشیر زننده در کنار رسول خدا(صلی‏ الله ‏علیه ‏و آله ‏و سلَّم) است.(۱)
معنای انتظار
انتظار در لغت یعنی چشم داشتن یک تحول، یک رویداد خوب و یک گشایش و یا چشم به‏راه بودن برای آینده‏ای مطابق میل و...به‏کار می‏رود.(۲)
باتوجه به این معنا، انتظار مفهومی است که با روح تمامی انسانها عجین شده و به این ترتیب است که می‏توان گفت همه انسانها منتظرند. روح انتظار یک وادی امنی است که هر کس وارد آن شود و بتواند آن را حفظ کند، از آسیب‏ها و دغدغه‏ ها و اضطراب‏ها، آسوده می‏ گردد.
در این زمان از نظر ارزش انسانی و کمالات به جایی می‏رسد که دیگر یارای محاسبه ارزش وجودی او برای کسی مقدور نیست. و آنچه که مهم است این است که انسان در درون خودش صفت منتظر بودن را به خود اختصاص بدهد و روح انتظار را کسب کند و آن را تا زمانیکه اجلش فرا نرسیده حفظ کند و اگر به این مقام رسید دیگر مهم نیست که زمان ظهور را درک کرده ‏است یا نه. اگر زنده بود و زمان ظهور را درک کرد، خوب به اقتضای منتظر بودنش وظایف خود را در مقابل امیر دلها انجام می‏ دهد و اگر در زمان ظهور در قید حیات نبود، چون دارای خلوص نیت بوده و در نیتش ثابت قدم بوده، خداوند متعال همه آنچه را که در موقع ظهور می‏توانست نصیب او نماید، به او عطا خواهد کرد.
همچنان که امام باقر(علیه ‏السلام) در این باره می ‏فرمایند: کسی که در انتظار امر فرج بمیرد، از اینکه در میان خیمه مهدی و لشکر او نمرده ‏است، ضرری نکرده.(۳)

انتظار فرج
باتوجه به فرمایش رسول خدا(صلی ‏الله ‏علیه ‏وآله ‏وسلَّم) که فرمودند: بهترین عبادات، انتظار فرج است.(۴)
انتظار فرج، که عبارتست از ایمان استوار به امامت حضرت مهدی(عج‏الله)، همه اصول و فروع دین و دیگر عقاید اسلامی را دربردارد. و ایمان به حضرت، که نور ولایت است، شرط قبولی دیگر اعمال می‏گردد. چنانکه در روایتی از امام صادق(علیه‏السلام) آمده ‏است:اسلام بر روی ۵پایه استوار شده ‏است: نماز، روزه، زکات، حج و ولایت. و هرگز به چیزی امر نشده، آنچنانکه به ولایت امر شده ‏است. ولیکن مردم ۴پایه ‏اش را پذیرفتند و ولایت را ترک کرده ‏اند. به خدا قسم اگر کسی همه شبها را با نماز و عبادت بگذراندو همه روزها را روزه بگیرد، و بدون ولایت از دنیا برود، نماز و روزه‏ای از او پذیرفته نمی‏شود.(۵)
زیرا انتظار فرج، ایمان به غیب است که انسان را به انجام عمل صالح وامی دارد و او را بر صحیح‏ترین اعتقادها استوار نگه‏ می ‏دارد.
باتوجه به نکات ذکر شده، اساساً فضیلت انتظار به عنوان یک عبادت، به عنوان یک احساس و گرایش عرفانی برای هر انسانی که روی کره زمین قدم می‏گذارد، ارزشمند و مورد توجه باید قرار بگیرد. باتوجه به روایات فوق‏ الذکر، به رمز فضائل بی‏شماری که از جانب اهل بیت برای منتظران برشمرده‏ شده، واقف می‏شویم و به درستی درمی ‏یابیم که چرا انسان منتظر از نظر اسلام، از چنین مقام و مرتبه بالایی برخوردار است
انتظار فرج، انتظار ظهور امامی است که جهان را پر از عدل و داد خواهد کرد و ظلم و ستم را از پهنه روزگار ریشه ‏کن خواهد کرد، از این طریق انسان، خواهان عدالت و دشمن ستمگر می‏شود.
این انتظار با این نقش تربیتی و سازنده‏ای که دارد، طبیعتاً از همه عبادات برتر خواهد بود. چرا که مۆمن تلاش می‏کند تا عقاید خود را حفظ نماید تا امر فرج محقق گردد و پا در رکاب حضرت برای برپایی قسط و داد و به اهتزاز در آوردن پرچم اسلام، تلاش نماید.

فضیلت انتظار
اساساً فضیلت انتظار به عنوان یک عبادت، به عنوان یک احساس و گرایش عرفانی برای هر انسانی که روی کره زمین قدم می‏گذارد، ارزشمند و مورد توجه باید قرار بگیرد. انتظار قائم برابر است با شهادت در راه خداوند متعال. چنانکه امام صادق(علیه‏السلام) فرمودند: کسی که بمیرد، درحالیکه منتظر ظهور باشد، مثل کسی است که با قائم در خیمه او باشد، نه، بلکه مثل شمشیر زننده در کنار رسول خدا(صلی‏ الله ‏علیه ‏وآله‏ وسلَّم) است.(۶)
باتوجه به روایت فوق شاید این سۆال پیش آید که چرا انتظار از این فضیلت بالایی برخوردار است:
۱. انتظار حلقه اتصال شیعه با معصوم است؛ چنانکه گفته شد ولایت و امامت رکن اساسی مکتب تشیع است و اعتقاد به حضور معصوم و امام عصر در هر زمانی، مهمترین نقطه تمایز مکتب تشیع با دیگر مکاتب است. باتوجه به این نکته درمی‏ یابیم که انتظار در زمان غیبت و عدم حضور ظاهری امام در میان مردم، به نوعی اعلام پذیرش ولایت و امامت آخرین امام از سلسله امامن شیعه است و همین انتظار سبب می‏شود که ارتباط شیعیان با امامشان، حفظ شود و آنها در همه اعصار از فیض وجود امامشان برخوردار باشند.
انتظار مفهومی است که با روح تمامی انسانها عجین شده و به این ترتیب است که می‏توان گفت همه انسانها منتظرند. روح انتظار یک وادی امنی است که هر کس وارد آن شود و بتواند آن را حفظ کند، از آسیب‏ها و دغدغه ‏ها و اضطراب‏ها، آسوده می‏گردد
۲. انتظار معیار ارزش انسان‏هاست؛ آرزوهای انسان‏ها معیار خوبی است برای سنجش میزان رشد و کمال و آگاهی آنها. تاجاییکه برخی می‏گویند: «بگو چه آرزویی داری تا بگویم کیستی » به این ترتیب، می‏توان گفت چون انسان منتظر، برترین و ارزشمندترین آرزوها را داراست، به طور طبیعی از بهترین و والاترین ارزش‏ها برخوردار می‏گردد.
۳. انتظار دلیل سازندگی فرد و اجتماع، انتظار نقش مهمی در سازندگی جامعه و اصلاح فرد و اجتماع در زمان غیبت دارد، و اگر انسان منتظر به وظایفی که دارد به خوبی عمل کند، صفت یک انسان دیندار را بدست می‏ آورد و از جایگاه والایی برخوردار می‏شود.

فرَّج المۆمنین
از القاب حضرت مهدی(عجل‏الله فرجه) است. در هنگام ولادت آن حضرت، حکیمه خاتون به نرجس خاتون گفت: خداوند امشب به تو غلامی می‏بخشد که سید است در دنیا و آخرت، و فرج مۆمنان است.(۷)

نتیجه
باتوجه به نکات ذکر شده، اساساً فضیلت انتظار به عنوان یک عبادت، به عنوان یک احساس و گرایش عرفانی برای هر انسانی که روی کره زمین قدم می‏گذارد، ارزشمند و مورد توجه باید قرار بگیرد. باتوجه به روایات فوق ‏الذکر، به رمز فضائل بی‏شماری که از جانب اهل بیت برای منتظران برشمرده ‏شده، واقف می‏ شویم و به درستی درمی‏یابیم که چرا انسان منتظر از نظر اسلام، از چنین مقام و مرتبه بالایی برخوردار است.

پی‏نوشت:
۱. کمال الدین، ج۲، ص۳۳۸.
۲. لغت‏نامه دهخدا، کلمه انتظار.
۳. اصول کافی، ج۱، ص۳۷۲.
۴. بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۲۵.
۵. اصول کافی، ج۲، ص۱۸.
۶. کمال الدین، ج۲، ص۳۳۸.
۷. نجم‏الثاقب، باب دوم.